Op 30 juni 2024 verstreek de deadline die de Spaanse overheid had gesteld aan 151 gemeentebesturen om Lage Emissie Zones (ZBE: Zonas de Bajas Emisiones), ook wel milieuzones genoemd, in te voeren. Slechts 19 van deze zones zijn daadwerkelijk operationeel, terwijl 113 nog in behandeling zijn vanwege een gebrek aan interesse en eerdere inactiviteit. Het is verontrustend dat 20 gemeenten de wet volledig blijven negeren vanwege politieke agenda’s en zich niet houden aan de nationale regels die ook door de Europese Unie zijn opgesteld.

De introductie van ZBE’s in Spanje is niet zomaar een tijdelijke maatregel. Het is een essentiële stap naar het realiseren van een duurzame en gezonde toekomst voor alle burgers. Deze zones zijn een belangrijke tool om de luchtkwaliteit te verbeteren, de gezondheid van mensen te beschermen en de klimaatverandering te verzachten.

De Spaanse steden kampen met ernstige luchtvervuilingsproblemen. De concentraties van fijnstof en stikstofdioxide overschrijden vaak de door de Wereldgezondheidsorganisatie vastgestelde limieten. Dit heeft aanzienlijke gevolgen voor de gezondheid van de bevolking, met ernstige aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, astma en longkanker tot gevolg.

Terwijl de voordelen van ZBE’s overduidelijk zijn, maakt de situatie in Spanje een schokkende ontwikkeling door. Meer dan 100 gemeentebesturen hebben hun verantwoordelijkheid om de wet te implementeren en de ZBE’s in te voeren, genegeerd. Dit is volgens Clean Cities een schandelijke ontwikkeling die de toekomst van Spaanse steden en de inwoners ernstig in gevaar brengt.

De Clean Cities campagne, een netwerk van Spaanse organisaties die zich inzetten voor duurzame steden, heeft de ernst van de situatie duidelijk aangetoond. Uit hun onderzoek blijkt dat meer dan 100 gemeentebesturen in Spanje de wet hebben overtreden door de invoering van ZBE’s te vertragen of volledig te verwaarlozen.

Een deel van de verantwoordelijkheid ligt bij het gebrek aan interesse en inactiviteit van de gemeentebesturen. Al meer dan 3 jaar waren ze op de hoogte van de verplichting om ZBE’s te implementeren, maar hebben ze onvoldoende acties ondernomen om dit te realiseren.

Een andere belangrijke factor die de implementatie van ZBE’s vertraagt, is de politieke factor. De campagne Clean Cities stelt dat bepaalde bestuurders de implementatie van ZBE’s aan de kant hebben geschoven door politieke redenen. Ze hebben de implementatie vertraagd of helemaal geblokkeerd, om zo hun eigen politieke agenda te bedienen. 

Deze politieke obstructie van hoofdzakelijk de gemeenten die door de conservatieve PP of extreemrechtse Vox worden geregeerd, is een schandelijke daad die de gezondheid van de burgers en de bescherming van het milieu in gevaar brengt.

De weigering van gemeentebesturen om ZBE’s te implementeren heeft ernstige gevolgen voor de toekomst van onze steden. Het betekent een verslechtering van de luchtkwaliteit, een toename van gezondheidsproblemen, een vertraging in de strijd tegen klimaatverandering en een verminderde kwaliteit van leven voor onze burgers.