De Europese aanklager onderzoekt momenteel maar liefst 75 zaken in Spanje die te maken hebben met vermoedelijke fraude met Europese fondsen. Volgens het jaarlijkse rapport van de Europese aanklager bedraagt de totale schade in Spanje ongeveer 465 miljoen euro. Vooral in 2024 werden veel nieuwe dossiers geopend, met 48 nieuwe onderzoeken die samen goed zijn voor een schade van ruim 216 miljoen euro.

In Spanje zijn veel van de fraudepraktijken gelinkt aan het indienen van onvolledige, foutieve of valse documenten, vooral bij uitgaven die niets met openbare aanbestedingen te maken hebben. Ongeveer 42 procent van de onderzoeken richt zich daarop. Verder zijn er ook onderzoeken naar fraude bij openbare aanbestedingen (ongeveer 11 procent), criminele organisaties (10 procent) en btw-fraude (9 procent). Vooral deze laatste vorm van fraude zorgt voor een geschatte schade van 227 miljoen euro.

De Europese aanklager heeft ook bijzondere aandacht voor de fondsen uit het NextGenerationEU-programma, die in het leven werden geroepen om de economische schade van de pandemie op te vangen. Eind 2024 waren er binnen de EU 311 actieve onderzoeken naar dit soort fondsen, waarbij de totale schade werd geschat op 2,8 miljard euro. Dit bedrag vertegenwoordigt bijna een derde van alle schade door fraude met subsidies en het vermoeden is dat dit cijfer alleen maar zal blijven stijgen.

Binnen de Europese Unie werden eind 2024 maar liefst 2666 onderzoeken uitgevoerd, met een geschatte totale schade van bijna 25 miljard euro. Van dat bedrag komt ruim de helft voort uit grensoverschrijdende btw-fraude, waarbij criminele organisaties vaak betrokken zijn. Deze vorm van fraude vormt niet alleen een financieel probleem, maar wordt ook als een risico voor de binnenlandse veiligheid gezien.

In Spanje richt het merendeel van de onderzoeken zich op programma’s voor landbouw– en plattelandsontwikkeling, gevolgd door andere programma’s die als twijfelachtig worden beschouwd en stedelijke of regionale ontwikkelingsprojecten. Opvallend is dat meer dan 74 procent van de meldingen van fraude afkomstig is van particuliere bedrijven, gevolgd door nationale autoriteiten en Europese instellingen.

Deze cijfers tonen aan dat fraude met Europese subsidies in Spanje en de Europese Unie nog steeds een serieus probleem is, ondanks eerdere pogingen om de controle op de besteding van deze middelen te verbeteren. Brussel blijft daarom alert en verwacht in de toekomst nog meer gevallen aan het licht te brengen.