Zoals vele Europese landen kreunde Spanje in de jaren 70 en 80 onder de zwaar verslavende drug heroïne. De krant El Pais bleekt deze week terug op een tijdperk dat in Spanje diepe wondes sloeg, ook al kwam er ook heel wat cinema, literatuur en poëzie uit voort.
Verschillende boeken en films van auteurs als Juan Trejo of Carla Simón getuigen over de herinnering van de vele slachtoffers van drugsverslavingen die in de jaren 70 en 80 in Spanje vielen. Ook klassieke films als Perros callejeros of El Pico vertllen over die periode. En op muzikaal vlak zijn bands als Los Chichos of Los Chunguitos getuige van het tijdperk. Een tijdperk van verslaafden die apothekers beroofden met een mes, op zoek naar de volgende spuit die hen weer even wat rust bracht.
In 1984 gebruikte 1 op 500 Spanjaarden heroïne. Datzelfde jaar vond een recordaantal bankovervallen plaats. In 6200 verschillende kantoren werd toen voor 4000 miljoen peseta’s gestolen. Zelfs in de gehele Verenigde Staten werd dat jaar niet zoveel van banken ontvreemd. Hele levens, families en buurten werden in de problematiek meegesleurd. Zoals de Calis zongen: “Meer slachtoffer, nee! / Noch lepels vol heroïne / Niet nog meer jongeren die dag en nacht huilen / Alleen al je naam horen maakt me kapot!”
Veel van de jongeren die aan heroïne verslaafd raakten waren bovendien van goede komaf. Na de dictatuur van Franco vond de drug steeds meer haar weg en er bestond nauwelijks bewustzijn rond de risico’s. Voor de maatschappij de omvang goed en wel inzag, schoren de verslavingscijfers al hoge toppen. Een paar jaar later kwam daarbij ook plots de HIV-besmettingen bij. Het virus verspreidde zich snel onder gebruikers, vaak via de naalden, en zorgde voor een tweede golf van slachtoffers.
Vandaag de dag is het heroïnegebruik teruggevallen tot 0,23% van de bevolking. In de jaren 90 waren er nog zo’n 150.000 gebruikers. Vandaag zijn het er rond de 70.000. De hoop blijft dat het probleem ooit helemaal verdwijnt, de herinnering aan de donkere periode van de jaren 70 en 80 blijft echter tot de verbeelding spreken.