Volgens een recent rapport van de Spaanse consumentenorganisatie OCU eten de Spanjaarden tegenwoordig duidelijk slechter dan tien jaar geleden. Uit cijfers van het Ministerie van Landbouw blijkt dat de traditionele mediterrane eetgewoonten steeds meer worden verlaten. In plaats daarvan kiezen mensen steeds vaker voor ultrabewerkt voedsel, terwijl gezonde, verse producten juist minder vaak worden gegeten.
Een van de opvallendste veranderingen is de forse toename van kant-en-klaarmaaltijden. In tien jaar tijd is het gebruik van producten zoals pizza’s, kroketten en empanadilla’s met maar liefst 90 procent toegenomen. Tegelijkertijd eten Spanjaarden 240 procent meer gezoete dranken zoals frisdrank en vruchtensappen dan wordt aanbevolen. Ook vleeswaren en worstjes worden 149 procent vaker gegeten dan gezond zou zijn.
Het gaat niet alleen om wat er meer wordt gegeten, maar ook om wat er juist minder op tafel komt. De consumptie van olijfolie is met 43 procent gedaald ten opzichte van wat experts adviseren. Verder eten Spanjaarden 55 procent minder verse groenten, 64 procent minder vis, 87 procent minder peulvruchten en 67 procent minder noten dan gewenst. Zelfs gezonde melkproducten zoals yoghurt en kefir worden 72 procent minder gebruikt, en volkorenbrood wordt tot wel 94 procent minder gegeten.
Deze verandering in eetgedrag heeft ook directe gevolgen voor de gezondheid. Het aantal mensen met overgewicht is sinds 2014 met 6 procent gestegen. Inmiddels heeft 56 procent van de bevolking overgewicht. Ook chronische aandoeningen zoals hoge bloeddruk en diabetes komen steeds vaker voor. Zo heeft meer dan 21 procent van de bevolking last van een te hoge bloeddruk en bijna 9 procent lijdt aan diabetes.
De OCU roept op om terug te keren naar de basis van de mediterrane keuken. Ze raden aan om weer meer tijd te besteden aan koken met verse producten, zoals seizoensgroenten, fruit, noten, peulvruchten, vis en olijfolie. Ook het gebruik van ongezoete zuivel en volkorenproducten zou weer moeten worden gestimuleerd. Daarnaast moet het gebruik van gezoete dranken en kant-en-klare maaltijden sterk worden verminderd.
Als deze trend niet wordt gekeerd, vreest de OCU dat de volksgezondheid in Spanje verder zal verslechteren. Het gaat dan niet alleen om individuele gezondheid, maar ook om de druk op het zorgsysteem door een toename van chronische ziektes.