CÁCERES – Als er weinig water in het stuwmeer Embalse de Valdecañas in de provincie Cáceres in Extremadura zit dan kan de Spaanse Stonehenge die tussen de 5.000 en 7.000 oud is gezien worden. Het gaat om de ‘Dolmen de Guadalperal’ waarvan men al in de twintiger jaren wist van het bestaan maar ten tijde van Franco werd toch besloten deze onder het water van het stuwmeer te begraven. De laatste keer dat deze dolmen gezien werden was in augustus 2019.

Er wordt gesproken over de ‘Stonehenge español’ ofwel Spaanse stonehenge vanwege de vorm van de rechtopstaande stenen. Vanwege de werking van het water is de hunebed of dolmen deels ingestort maar staan er nog diverse granieten stenen overeind. Zo is de ovale vorm van de vijf meter brede hoofdkamer van de hunebed/dolmen nog te zien.

Een van de stenen is een menhir, een grote en hoge rechtopstaande steen. Op die steen staat volgens een onderzoeker een kaart van de rivier ‘rio Tajo’, in de vorm van een slang. Anderen menen dat de slang een symbool is ter bescherming van de heilige plaats.

Daarnaast denkt men dat deze dolmen duizenden jaren geleden gebouwd is als een megalithische zonneklok maar daarna verbouwd werd tot een grafkamer ofwel dolmen of hunebed door bovenop de rechtopstaande stenen andere grote horizontale stenen of aarde te leggen. Men denkt dat het een religieus centrum was van de omgeving omdat de dolmen te vinden is bij een plaats waar men de rivier Tajo te voet kon oversteken.

De Dolmen de Guadalperal werd reeds in 1925 ontdekt door de Duitser Hugo Obermaier, kapelaan in het dorp Casa de Alba. Hij was als amateur archeoloog onder de indruk van een bepaalde plaats en meende dat daar archeologische resten te vinden waren. Gedurende jaren was hij bezig met afgraven, net zolang totdat de dolmen in zijn geheel te zien was.

Na die ontdekking bleven de stenen staan waar ze hoorden te staan maar werden alle andere gevonden voorwerpen meegenomen naar Berlijn. Zo wist de Duitser te achterhalen dat de Romeinen de Dolmen reeds leeg hadden geplunderd.

De vereniging ‘Raíces de Peraleda’ vecht er al jaren voor dat wanneer de dolmen weer te bewonderen zijn vanwege het lage water, dat de stenen op die plaats worden weggehaald om ergens anders weer neer te zetten zodat deze door iedereen te bewonderen zijn wanneer het waterpeil in het stuwmeer weer stijgt. Maar de regionale regering in Extremadura wil daar voorlopig niets van weten maar heeft wel in 2019 een onderzoek ingesteld naar de mogelijkheden.

Wil je dus deze duizenden jaren oude rechtopstaande granieten stenen bewonderen, dan moet je wachten totdat het stuwmeer leeg loopt en er weinig water is. Dat kan deze zomer al zijn maar ook pas over enkele jaren, dat zorgt voor het mysterie rondom de Spaanse Stonehenge.