VALENCIA – De grootste supermarktketen van Spanje is Mercadona en alleen deze keten heeft een marktaandeel van 30 procent in de zuivelindustrie. Er wordt al jaren geklaagd door de melkboeren dat ze de melk onder de productieprijs dus met verliezen verkopen en Mercadona wil hen deels tegemoet komen door de prijs voor melk enkele eurocenten te verhogen waardoor deze vanaf september boven de 0,60 euro komt.
De vereniging van kleine melkboeren (Unión de Pequeños Agricultores y Ganaderos) zien de prijsstijging van Mercadona als een positief geluid maar lang niet genoeg. Voordeel is wel dat als lands grootste en populairste supermarktketen de melkprijzen verhoogt, de andere supermarktketens wellicht zullen volgen.
Waar de een positief staat tegenover het gebaar van Mercadona om de melkprijzen te verhogen, wordt er ook geklaagd en meent de Unión de Uniones bijvoorbeeld dat Mercadona alleen maar haar eer wil redden en een loopje neemt met de melkboeren door de prijzen met twee tot negen cent te verhogen. Men is dan ook niet van plan te stoppen met de demonstraties bij supermarkten.
Spanje is het land waar de melk tegen de laagste prijs van Europa verkocht wordt met gemiddeld circa 33,62 eurocent tegenover gemiddeld circa 35,44 eurocent in de de rest van Europa. De vijf grootste Europese exportlanden verkopen hun product aan een aanzienlijk hogere prijs. In Nederland is dat 37,50 cent, in Denemarken 37,25, in Italië 36, in Frankrijk 35,95 en in Duitsland 35,60 cent. Schijnbaar kleine verschillen die voor vele landbouwers toch het verschil maken tussen leven en dood.
Het problematische aan deze lage prijzen is dat de landbouwer zich verplicht ziet onder de productieprijs te verkopen. Dat dit niet lang vol te houden valt, hoeft geen betoog. Er zijn steeds minder melkboeren die het hoofd boven water houden, en de afhankelijkheid van geïmporteerde melk groeit zienderogen in Spanje.
Volgens de letter van de Spaanse wet, mogen de melkboeren nochtans niet met verlies verkopen. Het Koninklijke Decreet 8/2020 stelt dat de de overeenkomst tussen de koper en de producent ‘de effectieve productiekost’ moet dekken. Nochtans zien vele boeren zich verplicht dat toch te doen.
De grote supermarktketens leggen de druk van lage prijzen op, en goedkoop verkopen blijft voor de boer vaak nog steeds te verkiezen boven het weggooien van de melk. Melk is bovendien een kwetsbaar product dat door de boer zelfs slechts twee dagen kan worden opgeslagen; beslissingen moeten vaak snel worden gemaakt.