Op de dag dat het 80 jaar geleden is dat het concentratiekamp Auschwitz-Birkenau werd bevrijd, heeft de Spaanse regering gewaarschuwd voor een groeiende trend van haatzaaiende uitlatingen in Europa. Het ministerie van Buitenlandse Zaken riep op tot een tolerante en inclusieve samenleving en bekritiseerde de ontkenning, vervorming en bagatellisering van de Holocaust, omdat deze een voedingsbodem creëren voor antisemitisme en de collectieve herinnering ondermijnen.
In een officiële verklaring bracht Spanje een eerbetoon aan de zes miljoen Joodse slachtoffers van de Holocaust en vier miljoen andere slachtoffers, onder wie 10.000 Spaanse mannen en vrouwen die stierven in de nazi-concentratiekampen. Het land herhaalde zijn veroordeling van antisemitisme en alle vormen van discriminatie, waaronder op basis van ras, religie, geslacht, leeftijd en handicap.
Auschwitz-Birkenau, het beruchtste nazi-concentratie- en vernietigingskamp, werd op 27 januari 1945 door het Rode Leger bevrijd. Op dat moment bevonden zich nog zo’n 7000 gevangenen in het kamp. In de weken daarvoor waren 60.000 gevangenen naar andere kampen verplaatst tijdens de zogenaamde “dodenmarsen,” waarbij 9000 tot 15.000 mensen omkwamen.
Sinds de deportaties naar Auschwitz begonnen in 1942, werden ongeveer 1,3 miljoen mensen naar het kamp gebracht, van wie 1,1 miljoen werden vermoord, grotendeels Joden. Auschwitz staat symbool voor de gruwelijkheden van de Holocaust, wat de Verenigde Naties in 2005 deed besluiten 27 januari uit te roepen tot Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust.
In de verklaring benadrukte Spanje ook zijn inzet voor het bestrijden van antisemitisme. Het land sloot zich in 2008 aan bij de Internationale Alliantie voor de Herinnering aan de Holocaust en keurde in 2020 de definitie van antisemitisme goed zoals opgesteld door deze organisatie.
De Spaanse regering riep Europese landen op om samen te werken aan een samenleving die open, gelijk en inclusief is. Hiermee hoopt men het tij te keren tegen de opkomst van haatdragende retoriek die de stabiliteit en cohesie van Europa bedreigt.