Uitleg woonplaatsonderzoek door de Nederlandse fiscus en wonen in Spanje

Uitleg woonplaatsonderzoek door de Nederlandse fiscus en wonen in Spanje
beeld: 123rf
Let op: Dit bericht is meer dan zes maanden oud. Informatie hierin kan verouderd zijn.

Wist u dat de Nederlandse belastingdienst (belastinginspecteur) woonplaatsonderzoek kan doen om vast te stellen of u wel of niet (fiscaal) ingezetene van Nederland bent ? De belastingdienst moet hiertoe relevante feiten en omstandigheden naar voren brengen en deze aannemelijk maken. Om gegevens boven water te krijgen kan de belastingdienst ver gaan en is een correcte belastinginning belangrijker dan uw privacy (volgens uitspraak in hoger beroep). De emigratie-handboeken uitgeverij Guide Lines geeft uitleg.

Het is aan de Nederlandse belastingdienst (belastinginspecteur) om te bewijzen of de belastingplichtige al of niet in Nederland zijn fiscale woonplaats heeft. De belastingdienst moet hiertoe relevante feiten en omstandigheden naar voren brengen en deze aannemelijk maken.

Sommige landgenoten verblijven het grootste gedeelte van het jaar in het buitenland, maar blijven toch in Nederland ingeschreven staan in de Basis Registratie Personen (=BRP) vanwege hun recht op uitkeringen, AOW- opbouw, zorgverzekering, toeslagen etc. óf staan juist niet meer in Nederland ingeschreven om mogelijke Nederlandse belastingaanslagen te ontlopen. Maar mag dat wel en hoe controleert de Nederlandse belastingdienst ?

Op 17 december 2018 is onder de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) meer inzicht gegeven op welke wijze de Nederlandse belastingdienst de fiscale woonplaats vaststelt en hoe de inspecteur invulling geeft aan het woonplaatsbegrip. Om de fiscale woonplaats vast te stellen kan er een woonplaatsonderzoek worden uitgevoerd.

Wilt u meer weten over de juridische, fiscale, financiële en sociale verzekeringsconsequenties van  wonen in het buitenland ? Lees er dan alles over in de emigratie-handboeken van uitgeverij Guide Lines KLIK HIER voor een overzicht van de handboeken. Met de kortingscode SV kun je de boeken met 25% korting bestellen.

Eén enkel feit is op zichzelf niet doorslaggevend. Er wordt gekeken naar meerdere omstandigheden en criteria. Omstandigheden, die hierbij een rol spelen zijn:

Fiscaal inwonerschap

Voor het begrip fiscale woonplaats is in de Nederlandse wet een zeer ruime  omschrijving opgenomen.  Op basis van deze wet wordt de fiscale woonplaats van een natuurlijk persoon naar omstandigheden en feiten beoordeeld.  Het criterium naar de omstandigheden geoordeeld is een wel zeer open norm, die verschillend kan worden beoordeeld, maar de uitleg van de fiscus is in de meeste gevallen vaak leidend.

Om uw fiscaal inwonerschap vast te stellen worden allerlei relevante om-standigheden per individueel geval door de fiscus bekeken.  Hierbij gaat het om objectieve criteria. Volgens de fiscus is uw intentie niet altijd doorslaggevend, maar de fiscus kijkt naar waarneembare feiten en gedragingen. Ondanks uw vertrek kan de Nederlandse fiscus daarom nog steeds van oordeel zijn dat u voor fiscale doeleinden nog steeds als inwoner van Nederland wordt aangemerkt.

In de Nederlandse jurisprudentie zijn een aantal  feiten en omstandigheden opgenomen die kunnen helpen te beoordelen of u na uw vertrek uit Nederland nog als fiscaal inwoner van Nederland blijft aangemerkt.

In de jurisprudentie worden de volgende omstandigheden beschreven die als criterium dienen om te beoordelen of er sprake is van een duurzame betrekking van persoonlijke aard:

  • het terbeschikking hebben van een duurzame (ingerichte) woning;
  • de verblijfplaats (woonplaats, arbeidsplaats of schoolplaats) van het gezin 
  • de plaats waar geldopnamen of creditcard-betalingen worden gedaan
  • het gas- elektriciteits- en waterverbruik
  • de plaats waar bankrekeningen of beleggingen worden aangehouden
  • de plaats waar verzekeringen zijn afgesloten
  • de plaats waar medische behandelingen worden ondergaan, zoals bij huisarts, tandarts of fysiotherapeut
  • een lidmaatschap van (sport)verenigingen, fitnessclubs,  kerken, rotary club, charitatieve instellingen etc.
  • gebruik van OV-kaart
  • gebruik van museumjaarkaart
  • waar doet u uw dagelijkse boodschappen
  • deelname aan winkelacties
  • in welk land staat uw auto geregistreerd
  • de plaats waar wordt getankt
  • parkeergedrag
  • de plaats waar abonnementen worden aangehouden
  • de plaats en het gebruik van de (mobiele) telefoon  (Nederlands of buitenlands abonnement) 
  • de intentie van de betrokkene (voor zover dit uiterlijk waarneembaar is)
  • de nationaliteit van de betrokkene
  • de inschrijving in de gemeentelijke basisadministratie
  • de vraag of de natuurlijke persoon fiscaal inwoner is van een andere staat

De Nederlandse fiscus zal alle bovengenoemde feiten en omstandigheden meenemen om per individueel geval te beoordelen of betrokkene nog als fiscaal inwoner van Nederland kan worden aangemerkt.  Hierbij zullen bepaalde factoren zwaarder meewegen dan andere.

In jurisprudentie komt naar voren dat formele omstandigheden zoals registratie in de gemeentelijke basisadministratie niet altijd van doorslaggevend belang zijn.  In twijfelgevallen kan dit echter wel van doorslaggevende betekenis zijn.

Zo is in hoger beroep zelfs bepaald, dat de Stichting Museumkaart moet meewerken aan een woonplaatsonderzoek van een houder van de museumjaarkaart.  De rechter ging mee in de redenering van de Belastingdienst dat het recht om correct belasting te heffen in dit geval gaat boven het recht op privacy. In betreffende zaak zijn inmiddels de bezoekgegevens overgedragen aan de Belastingdienst.

Kortom de belastingdienst haalt alles uit de kast om te bewijzen of u wel of niet fiscaal ingezetene van Nederland bent.

Emigratie- en buitenlands onroerend goed handboeken. Alles wat je wilt én moet weten over de aankoop van een (tweede) huis in Spanje en/of emigratie naar Spanje. Voorkom valkuilen en ontdek de mogelijkheden met de handboeken van uitgeverij Guide Lines. KLIK HIER voor meer informatie en een overzicht van de handboeken over Spanje.