MADRID – De Oekraïne-oorlog heeft ervoor gezorgd dat inmiddels meer dan 3 miljoen inwoners van Oekraïne het land uit gevlucht zijn, weg van de bommen, ellende en ravage die de Russische militairen aanrichten tijdens de ‘speciale militaire actie’, zoals de Russische president het noemt. Dankzij een tsunami van solidariteit op de wereld, in de Europese Unie en ook in Spanje, kunnen tienduizenden vluchtelingen een veilig heenkomen vinden. Ook Spanje vangt vluchtelingen op maar hoe verloopt deze opvang en kun je thuis ook vluchtelingen opvangen?
Over de hele wereld en met name binnen de Europese Unie en landen zoals Spanje hebben duizenden gezinnen aangeboden om hele gezinnen of kinderen op te vangen. Er zijn ook honderden mensen die in de auto zijn gestapt om hulpgoederen naar Polen te brengen en vluchtelingen mee naar huis te nemen. Ook in Spanje zorgt deze solidariteit ervoor dat duizenden Oekraïense vluchtelingen een veilige plaats hebben bereikt.
Maar al deze solidariteit kan al snel zorgen voor een ongeorganiseerde situatie en dus wil de regering controle houden over de situatie en ervoor zorgen dat de vluchtelingen ook daadwerkelijk goed worden opgevangen na alle ellende die ze achter zich laten. Daarom heeft de Spaanse regering heeft in samenwerking met de regionale overheden en diverse instanties een opvangplan opgesteld.
Er zijn drie opvangcentra in Spanje waar maximaal 12.000 plaatsen zijn. Deze zijn te vinden in Pozuelo de Alarcón (Madrid), in Barcelona en in de Ciudad de la Luz (Alicante). Er wordt gekeken of er nog een vierde opvangcentrum bij kan komen in Málaga. 6.000 plaatsen worden door de Spaanse staat beheerd en gecontroleerd en 6.000 opvangplaatsen worden door de regionale overheden en gemeenten beheerd. In Madrid heeft zijn nu meer dan 800 vluchtelingen opgevangen en geholpen. Ook is bekend dat Spanje op dit moment ruimte heeft om 21.000 vluchtelingen te huisvesten.
In alledrie de gevallen gaat het om opvangcentra die gebruikt worden voor de registratie, het geven van informatie en eventueel medische assistentie. Na registratie worden de Oekraïens door de regionale autoriteiten verder verspreidt naar de tijdelijke verblijfplaatsen. Weliswaar is er plaats voor 12.000 personen, het exacte aantal oorlogsvluchtelingen dat naar Spanje komt is nog niet bekend.
Alle voor de oorlog gevluchte Oekraïens hebben binnen de Europese Unie een speciale status waardoor de bureactraische rompslomp versoepeld en versneld is. Dat geldt ook voor Spanje waar het papierwerk vereenvoudigd is waardoor ze makkelijker kunnen werken en speciale internationale hulp kunnen krijgen.
Particuliere opvang
Naast de opvang die georganiseerd wordt door de autoriteiten zijn er ook veel particulieren die beslissen in de auto te stappen om hulpgoederen naar Polen of een ander land te brengen en op de terugweg vluchtelingen mee te nemen naar Spanje. In sommige gevallen gaat het om familieleden of vrienden van Oekraïens die in Spanje wonen en in andere gevallen gaat het om complete gezinnen of minderjarige kinderen die naar Spanje worden gebracht.
Deze tsunami van solidariteit is een goed teken maar kan ook gevaarlijk zijn. De opvang moet goed georganiseerd worden en alle vluchtelingen dienen geregistreerd te staan om problemen te voorkomen en de vluchtelingenstatus te behouden waardoor ze speciale rechten hebben in Spanje en de Europese Unie. Daarom wordt aangeraden de opvang altijd via een officiële organisatie te doen, daar zijn er meer dan genoeg van in Spanje.
Unicef España heeft ook gewaarschuwd voor impulsief gedrag tijdens de opvang van vluchtelingen. Gebleken is namelijk dat er veel families zijn die minderjarige kinderen willen opvangen maar weinig families willen hele gezinnen in huis nemen. Vooral de opvang van kinderen moet goed gecontroleerd worden om eventuele problemen te voorkomen.
Enkele ONG’s in Spanje die zich met name bezighouden met de opvang van kinderen zijn: Asociación Infancia de NAD; Ven con nosotros; Expoacción; Aldeas Infantiles; Fundación Juntos por la Vida; Asociación Niños de Ucrania y Andalucía. Er zijn er nog veel meer in Spanje.