Olijfolie is een belangrijk onderdeel in het mediterrane dieet en heeft vele gezondheidsvoordelen. Helaas is de prijs van olijfolie als gevolg van inflatie en droogte zo hoog geworden dat het voor veel huishoudens een luxe is geworden. Als reactie hierop is er een nieuw product op de Spaanse markt verschenen: de zogenaamde ‘blend’. Dit is een mix van olijfolie en zonnebloemolie, waarmee een goedkoper product kan worden aangeboden om consumenten aan te trekken.
De UPA (Unión de Pequeños Agricultores y Ganaderos) heeft vorige week gemeld dat deze misleidende verkoop is waargenomen in verschillende supermarkten in Andalusië en Extremadura. Een specifiek Spaans merk wordt beschuldigd van het verkopen van gemengde oliën die op een gecamoufleerde manier in Portugal worden verpakt.
Hoewel het een illegale praktijk is, is het probleem niet zozeer de regelgeving. De voorschriften voor olijfolie die zijn vastgesteld door Brussel staan de mix van olijfolie met andere plantaardige oliën toe, maar geven lidstaten de mogelijkheid om het te verbieden, zoals in het geval van Spanje, waar de regelgeving strenger is. Het probleem is dat Spanje de verkoop van gemengde oliën in andere EU-landen niet kan verbieden.
Na de mix wordt het product teruggebracht naar Spanje en daar voor een goedkopere prijs dan de ‘originele’ olijfolie verkocht. Het nieuwe product wordt aangeboden voor 20,25 euro per 5 liter jerrycan, terwijl extra vierge olijfolie van dezelfde hoeveelheid gemiddeld bijna 35 euro kost.
Fraude of misleiding?
De Europese regelgeving schrijft voor dat de etikettering moet aangeven dat het product een “mengsel van plantaardige oliën en olijfolie” is en het percentage van elk type olie in de mix moet vermelden. Het bepaalde merk heeft bijvoorbeeld “Mengsel van olijfolie en zonnebloemolie, gemaakt met extra vierge olijfolie van de Picual-variëteit” op de verpakking staan. 35% van het product is extra vierge olijfolie, 25% is geraffineerde olijfolie, 20% is zonnebloemolie en de overige 20% is geraffineerde zonnebloemolie.
Op basis van ervaring weet de sector dat mengsels, net als honing, al jarenlang vatbaar zijn voor bedrog en fraude, waarbij het ontwerp van het productlabel erop gericht is consumenten te misleiden. Dit geldt ook voor het traditionele merk dat een etiket heeft met olijven en het embleem van een vrouw gekleed in een traditionele Andalusische outfit.
De verontwaardiging van de industrie richt zich vooral op hoe het product een bedreiging vormt voor dit nationale embleem, omdat het de olijfboeren en de hele olijfolie keten ernstig schaadt door een product te onteigenen dat aan de top staat van de mediterrane dieet piramide en zo de reputatie ervan aantast.