Naast het feit dat de Somport-tunnel met 8,6 kilometer de langste tunnels van Spanje is, wordt deze gedeeld door Spanje (5,8 km) met Frankrijk (2,8 km) omdat het ook een grensovergang is. Deze tunnel werd in januari 2003 geopend en bestaat in 2023 dus 20 jaar. In al die jaren hebben 8 miljoen voertuigen gebruikgemaakt van deze tunnel om van Spanje naar Frankrijk of andersom te rijden en de bergpas van Somport te vermijden. In al die jaren vond er slechts één ongeval plaats, nota bene dit jaar en ook nog eens een bestelbus met Belgisch kenteken.
Op 24 april kantelde een Belgische bestelwagen in de Somport-tunnel. Het was het eerste verkeersongeval dat werd geregistreerd in de internationale tunnel sinds de opening ervan 20 jaar geleden. Volgens het Ministerie van Transport heeft dit ongeval het aantal slachtoffers in gang gezet (er was één ernstig gewonde en één lichtgewonde). Sinds de opening in januari 2003 zijn er slechts twee andere ernstige incidenten geweest zonder letsel: de brand van een vrachtwagen met maïs in 2004 en die van een personenauto in 2017.
Naast deze drie gevallen moest het Binationale Reddingsplan vijf keer geactiveerd worden, een mechanisme dat is overeengekomen tussen beide landen en dat brandweerlieden, medisch personeel en politiepersoneel mobiliseert, evenals de Onderprefectuur van Huesca en de Onderprefectuur van Pau. Dit gebeurde telkens vanwege kleine lekkages van gevaarlijke goederen die werden gedetecteerd door het personeel. Er is namelijk constant een team dat het zware verkeer controleert bij elk van de toegangen voordat het de 8.608 meter lange ondergrondse doorgang tussen Spanje en Frankrijk betreedt.
In de afgelopen 20 jaar hebben meer dan 8 miljoen voertuigen de Somport-tunnel, de langste tunnel van Spanje, doorkruist, met een dagelijks gemiddelde van iets meer dan 1.000 voertuigen. Dit is een relatief laag aantal als we rekening houden met het verkeer bij andere grensovergangen in Catalonië of het Baskenland. Van het verkeer is 23% zwaar vrachtverkeer, wat de reistijd op de Zaragoza-Pau-route met ongeveer 25 minuten verkort. Volgens het Ministerie vermijdt men ook de Somport-pas, die op een hoogte van 1.640 m ligt en problemen heeft met winterse omstandigheden. De ingangen van de tunnel bevinden zich op een hoogte van 1.183 m (Spanje) en 1.116 m (Frankrijk).
Sinds maart 2006 is het transport van gevaarlijke goederen ook toegestaan. In deze periode zijn er 101.630 vrachtwagens geteld, ingedeeld in de categorieën groen en rood. De vrachtwagens in de rode categorie, die gevaarlijker zijn, worden geëscorteerd en het verkeer wordt voor andere voertuigen gesloten.
De tunnel, die een specifieke verkeersreglementering heeft, wordt bediend vanuit een controlekamer in het gebouw bij de Spaanse ingang, die continu in werking is. Vanuit deze kamer wordt het ventilatiesysteem van de tunnel bewaakt dat rookgassen via het valse plafond afvoert. De tunnel is uitgerust met 19 schuilplaatsen en evacuatie gangen (elke 400m), 5 inhammen om voertuigen te laten stoppen en 9 omkeer galerijen waar een lang voertuig kan keren. Dit alles wordt gecontroleerd door 112 videocamera’s met een automatisch incidentdetectiesysteem.
Bielsa grenstunnel
De Bielsa-Aragnouet-tunnel, de andere internationale doorgang in de Aragonese Pyreneeën, scoort ook goed op het gebied van veiligheid. Er zijn geen ongevallen of branden gemeld sinds het eenrichtingsverkeer in 2014 werd ingevoerd. In die tijd werden ook de faciliteiten gemoderniseerd.
Volgens Andrés Olloqui, directeur Infrastructuur van de Europees Territoriale Samenwerkingsgroep Pyreneeën-Pyrénées, wordt de veiligheid bevorderd doordat de tunnel rechtlijnig is (3.070 m), een maximumsnelheid van 60 km/u heeft en er weinig verkeer is. Het gemiddeld aantal voertuigen per dag is 970, waarvan slechts 5% vrachtwagens van meer dan 3,5 ton.
