De eerste meteoriet van Spanje viel 250 jaar geleden in Huesca

De eerste meteoriet van Spanje viel 250 jaar geleden in Huesca
beeld: Museo Nacional de Ciencias Naturales / web
Let op: Dit bericht is meer dan zes maanden oud. Informatie hierin kan verouderd zijn.

De eerste meteoriet waarvan wetenschappelijk is vastgesteld dat hij op Spaans grondgebied is gevallen, viert binnen enkele maanden zijn 250-jarig bestaan. Op 17 november 1773 zorgde een felle flits en een donderend geluid voor alarm onder de bewoners van de plaatsen Sena en Villanueva de Sijena in Huesca, toen de meteoriet insloeg in tuinen nabij het klooster van Sijena.

Dit is de oudste geregistreerde meteoriet in Spanje en een van de allereerste wereldwijd. De moderne studie van dergelijke fenomenen was slechts enkele jaren eerder van start gegaan, met bijna opeenvolgende voorbeelden in Frankrijk: in Coutances in 1750, Lucé in 1768 en Aire-sur-la-Lys in 1769. Volgens een studie is het de enige meteoriet die in de 18e eeuw op het Iberisch schiereiland (Spanje en Portugal) werd verzameld en nog bewaard is gebleven. Het werd in 1774 opgenomen in het Koninklijk Natuurhistorisch Kabinet en vormde het begin van de geologische collectie. Tegenwoordig kun je deze meteoriet bewonderen in de Meteorietzaal van het Nationaal Museum voor Natuurwetenschappen in Madrid.

De meteoriet is bekend als ‘Sena’, ‘Sena de Aragón’ en ‘Villanueva de Sijena’. Hij stortte neer in de tuin van Sena, vlak bij het klooster van Sijena, tussen 12 en 13 uur op 17 november 1773. Het was een kalme dag, zonder zichtbare tekenen van een storm. Opeens klonk er een buitengewoon geluid, gevolgd door de val van een steen van ‘negen pond en een ons’ (3186 gram) nabij twee landarbeiders. De steen sloeg een klein gat in de grond en stuiterde vervolgens een stukje verderop.

Een van de mannen benaderde de plek van de inslag, maar deinsde terug vanwege de vieze geur die er hing. Enige tijd later raapte hij de meteoriet op en overhandigde deze aan de pastoor van Sena, die de steen behield. Zodra het nieuws zich verspreidde, kwamen talrijke inwoners kijken en braken ze kleine stukjes van de steen af om deze aan hun geliefden en vrienden te tonen.

De meteorietinslag wekte ook de interesse van een dokter verbonden aan het kapittel van de kathedraal van Tarazona. Volgens hem was de steen uit een dunne, losse wolk geworpen; het is goed om te onthouden dat het idee van een buitenaardse oorsprong van meteorieten pas midden negentiende eeuw in Spanje werd geaccepteerd.

De val van de meteoriet wekte ook de belangstelling van de kapitein-generaal van Aragón. Na overleg met diverse geleerden liet hij een onderzoek instellen door de rechtbank van Sena en eiste hij de steen op. Tegelijkertijd voerde de burgemeester van Villanueva de Sijena zijn eigen onderzoek uit en stelde een dossier samen. Op 5 februari 1774 werden de meteoriet en het dossier aan het Koninklijk Huis overhandigd, waarna deze werden toegevoegd aan de collectie van het Koninklijk Kabinet van Natuurgeschiedenis. Dit was de eerste meteoriet van de geologische collectie, aangezien de oorspronkelijke collectie van de stichter er nog geen had.