Pedro Sánchez’ eerste buitenlandse reis als premier in zijn tweede ambtstermijn is niet zonder controverse verlopen. De socialistische leider bezocht Israël kort na het geweld tussen Israël en Hamas, wat tot 1.200 doden leidde aan Palestijnse zijde. Sánchez’ regeringspartners hebben zich vanaf het begin zeer kritisch uitgelaten over Israël en de verdedigingsoperatie na de Hamas-aanval.
Sánchez had ontmoetingen met zowel de Palestijnse president Mahmoud Abbas als de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. Met Abbas verliep alles in een positieve sfeer, maar met Netanyahu was de sfeer ronduit vijandig. Sánchez zei tegen Netanyahu dat Israël recht heeft op zelfverdediging, maar het internationaal recht en humanitair recht moet respecteren. Hij voegde eraan toe dat de humanitaire ramp in Gaza dringend gestopt moet worden. Netanyahu antwoordde hierop: “Wat wordt er verondersteld dat een democratie, die vasthoudt aan de wetten van oorlog, moet doen? Geven deze wetten vrijstellingen aan deze misdadigers?”. Netanyahu stelde dat als ze niet ingrijpen, ze verliezen.
Reactie op uitspraken over Palestijnse staat
Het grootste ongenoegen ontstond echter na uitspraken van Pedro Sánchez over de erkenning van een Palestijnse staat. Hij zei dat de tijd gekomen is voor de internationale gemeenschap, en de EU in het bijzonder, om een besluit te nemen over de erkenning van een Palestijnse staat. Als dat niet gebeurt, zal Spanje zijn eigen beslissingen nemen, dreigde Sánchez. Deze dreigende toon viel zeer slecht in Tel Aviv. Israël riep de Spaanse ambassadeur op het matje voor een stevig gesprek. Israël veroordeelde de “valse verklaringen” van Sánchez en de Belgische premier, die volgens hen terrorisme steunen.
Ook Netanyahu persoonlijk veroordeelde de uitspraken van Sánchez scherp. Hij vindt dat de Spaanse premier Hamas niet duidelijk veroordeelt voor de gepleegde misdaden, waaronder de aanvallen op Israëlische burgers en het gebruik van Palestijnse burgers als menselijke schilden.
Reactie van Spanje
Ook de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken José Manuel Albares mengde zich in de discussie. Hij noemde de Israëlische beschuldigingen “vals en onacceptabel”. Hij heeft de Israëlische ambassadeur in Madrid opgeroepen om uitleg te geven. “Spanje zal altijd aan de kant staan van de vredestichters in het Midden-Oosten”, benadrukte Albares.
Wisselende relaties
De relatie tussen Spanje en Israël kent al lange tijd pieken en dalen. In de jaren 90 waren de landen nauwe bondgenoten, maar de laatste jaren is de spanning toegenomen. Met name linkse Spaanse regeringen tonen zich kritischer richting Israël. Toch blijven economische banden en veiligheidssamenwerking belangrijk.
Het is onduidelijk welke gevolgen dit conflict zal hebben voor de toekomstige samenwerking. De scherpe veroordelingen over en weer maken duidelijk dat er een vertrouwensbreuk is ontstaan. Tegelijkertijd hebben beide landen belang bij goede betrekkingen. Waarschijnlijk zal de relatie op termijn verbeteren, maar op korte termijn lijkt verdere escalatie niet uitgesloten.