Vrijwilligerswerk is een belangrijk onderdeel van de Spaanse samenleving. Het geeft mensen de mogelijkheid om hun tijd en vaardigheden te gebruiken om anderen te helpen en bij te dragen aan een betere wereld. Volgens een recent onderzoek van de Plataforma del Voluntariado de España (PVE) is het aantal vrijwilligers in Spanje gestegen tot 4,5 miljoen mensen ouder dan 14 jaar, wat neerkomt op 11% van de totale bevolking.
Een van de meest voorkomende redenen waarom mensen geen vrijwilligerswerk doen, is gebrek aan tijd. Dit geldt vooral voor vrouwen tussen 45 en 54 jaar oud, die vaak verantwoordelijk zijn voor het huishouden en de zorg voor kinderen en/of ouders. Uit het onderzoek van blijkt echter dat deze groep juist de grootste toename van vrijwilligers laat zien. Dit kan worden verklaard door de toenemende flexibiliteit van vrijwilligerswerk, waarbij mensen hun tijd en taken kunnen aanpassen aan hun persoonlijke situatie.
De stijging van het aantal vrouwelijke vrijwilligers is een trend die al enkele jaren zichtbaar is in Spanje. In 2023 was bijna 58% van de vrijwilligers vrouw, tegenover 42% man. Dit is niet alleen te wijten aan de toename van het aantal vrouwen dat vrijwilligerswerk doet, maar ook aan de afname van het aantal mannelijke vrijwilligers.
Vrouwen tussen 45 en 54 jaar oud zijn niet alleen de grootste groep vrijwilligers, maar ook de meest toegewijde. Uit het onderzoek blijkt dat ze gemiddeld al meer dan 5 jaar vrijwilligerswerk doen. Dit kan worden verklaard door het feit dat deze groep vaak meer tijd heeft nadat de kinderen het huis uit zijn en/of de zorg voor ouders afneemt. Bovendien hebben zij vaak meer ervaring en vaardigheden die van pas komen bij vrijwilligerswerk.
Uit het onderzoek blijkt dat de meeste vrijwilligers zich richten op sociale, educatieve en sociaal-medische gebieden. Dit is geen verrassing, gezien de huidige maatschappelijke uitdagingen en de vergrijzing van de Spaanse bevolking. Sociaal vrijwilligerswerk omvat activiteiten zoals het helpen van daklozen, ouderen of mensen met een handicap. Educatief vrijwilligerswerk richt zich op het ondersteunen van kinderen en jongeren in hun schoolwerk of het geven van taallessen aan migranten. Sociaal-medisch vrijwilligerswerk omvat activiteiten in ziekenhuizen, verzorgingstehuizen of bij mensen thuis.
Vrijwilligerswerk onder ouderen
Een andere opvallende trend is de toename van vrijwilligerswerk onder ouderen. Volgens het onderzoek is de groep vrijwilligers van 65 jaar en ouder gegroeid tot meer dan 7% van het totale aantal vrijwilligers. Dit kan worden verklaard door de vergrijzing van de Spaanse bevolking en de toenemende behoefte aan vrijwilligerswerk in de zorgsector. Ouderen hebben vaak meer tijd en ervaring, waardoor ze een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan de samenleving.
Uit het onderzoek blijkt dat vrijwilligers over het algemeen een hoger niveau van welzijn en betrokkenheid bij de samenleving ervaren. Dit geldt vooral voor ouderen, die vaak eenzaamheid en sociaal isolement ervaren. Door vrijwilligerswerk te doen, kunnen ze sociale contacten leggen en zich nuttig voelen. Bovendien kan vrijwilligerswerk bijdragen aan het behoud van cognitieve vaardigheden en het vertragen van het verouderingsproces.
Voor veel ouderen is vrijwilligerswerk ook een manier om actief te blijven en een gevoel van doel en zingeving te behouden. Dit geldt vooral voor gepensioneerden, die vaak meer vrije tijd hebben en op zoek zijn naar nieuwe uitdagingen. Door vrijwilligerswerk te doen, kunnen ze hun vaardigheden en kennis blijven gebruiken en zichzelf blijven ontwikkelen.