In een historische beslissing heeft de Spaanse regering op 28 mei 2024 officieel het Palestijnse staatsgezag erkend. Deze stap is samen met Ierland en Noorwegen genomen in de overtuiging dat dit de enige weg is om vooruitgang te boeken richting een oplossing die door iedereen wordt erkend als de enige mogelijke: de coëxistentie van de staat Palestina naast de staat Israël, in vrede en veiligheid.
De Spaanse premier Pedro Sánchez heeft bij de aankondiging opnieuw benadrukt dat de erkenning van Palestina een beslissing is die de Spaanse regering tegen niemand neemt, zeker niet tegen Israël, een bevriend land waarmee Spanje de best mogelijke relatie wil behouden. Sánchez heeft eraan herinnerd dat Spanje de Hamas-aanvallen van 7 oktober onmiddellijk heeft veroordeeld en benadrukt dat Hamas tegen de tweestatenoplossing is.
Spanje sluit zich met deze beslissing aan bij de ruim 140 landen over de hele wereld die Palestina al erkennen. Tegelijkertijd met Spanje hebben Noorwegen en Ierland de stap gezet. Deze landen erkennen geen grenswijzigingen na 1967 die niet zijn overeengekomen door beide partijen. De grens die bekend staat als de Groene Lijn blijft van kracht, met de Gazastrook naar Egypte en de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem naar Jordanië. Oost-Jeruzalem zal worden erkend als de hoofdstad van de staat.
De erkenning van de Palestijnse staat door Spanje is een belangrijke stap in het vredesproces in het Midden-Oosten. Het is een teken van steun voor de Palestijnse aspiraties en een poging om de impasse in de onderhandelingen te doorbreken.
De Israëlische regering heeft gereageerd op de Spaanse erkenning met kritiek. Zij beschouwt dit als een daad tegen Israël en een belemmering voor de onderhandelingen. Spanje benadrukt echter dat de erkenning gericht is op het bevorderen van vrede, niet op het bekritiseren van Israël.
Spanje hoopt dat meer landen zullen volgen in de erkenning van de Palestijnse staat. Sánchez is overtuigd dat dit de onderhandelingspositie van de Palestijnen zal versterken en de weg zal effenen voor een duurzame vrede in het Midden-Oosten. De beslissing sluit aan bij het Europese beleid van steun voor een tweestatenoplossing.
Historische achtergrond
Na de Eerste Wereldoorlog kwam Palestina onder Brits mandaat te staan. In deze periode nam de Joodse immigratie naar Palestina sterk toe, wat leidde tot groeiende spanningen met de Arabische bevolking. In 1947 besloot de VN tot de deling van Palestina in een Joodse en een Arabische staat, wat leidde tot de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948.
Deze oorlog had verstrekkende gevolgen voor de Palestijnse bevolking. Veel Palestijnen werden gedwongen om hun land te ontvluchten, een gebeurtenis die bekend staat als de Nakba (de catastrofe). Honderdduizenden Palestijnen werden ontheemd en vluchtten naar buurlanden als Jordanië, Libanon en Syrië.
In 1967 veroverde Israël tijdens de Zesdaagse Oorlog de Westelijke Jordaanoever, de Gazastrook en Oost-Jeruzalem. Sindsdien houdt Israël deze gebieden bezet en heeft het er Joodse nederzettingen gebouwd, wat internationaal als illegaal wordt beschouwd.
Na de Oslo-akkoorden van 1993 werd de Palestijnse Autoriteit (PA) opgericht, met beperkte zelfbestuur over delen van de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. De PA wordt geleid door de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) en haar belangrijkste partij, Fatah.
Echter, de Palestijnse politiek wordt gekenmerkt door diepe verdeeldheid. Naast de PA heeft de islamitische beweging Hamas sinds 2007 de controle over de Gazastrook. Dit heeft geleid tot een politieke en geografische scheiding tussen de Westelijke Jordaanoever en Gaza.
Ondanks deze interne verdeeldheid heeft Palestina op internationaal niveau steeds meer erkenning gekregen als staat. In 2012 werd Palestina door de Verenigde Naties als niet-lidstaat waarnemersstaat erkend. Vele landen hebben sindsdien ook de Palestijnse staat erkend, waaronder nu ook Spanje.