Spanje staat opnieuw onder vuur van de Europese Unie, dit keer vanwege de zorgen over de druk die de Spaanse regering uitoefent op de rechterlijke macht en het gebrek aan onafhankelijkheid van het openbaar ministerie. Dit is echter niets nieuws, want er wordt al jaren kritiek geuit op de Spaanse regering (hetzij PSOE-links of PP-rechts) over de rechtsstaat.
In haar jaarlijkse rapport over de rechtsstaat in de EU uitte de Europese Commissie kritiek op de Spaanse regering en waarschuwde voor de risico’s die voortvloeien uit de druk op rechters en de gebrekkige onafhankelijkheid van het openbaar ministerie. De zorgen van de Commissie hangen samen met de recente pogingen van de Spaanse regering om de rechtspraak te beïnvloeden en te controleren, wat de onafhankelijkheid van de rechters in gevaar brengt en de waarborgen voor een eerlijk proces aantast.
De kritiek van de EU richt zich voornamelijk op twee belangrijke punten. Ten eerste, de Commissie uitte bezorgdheid over de aanhoudende druk van de regering op de rechterlijke macht. Deze druk zou zich uiten in politieke bemoeienis met de benoeming van rechters, het beïnvloeden van strafrechtelijke procedures en het ondergraven van de onafhankelijkheid van het gerecht.
Ten tweede hekelde de Commissie de gebrekkige onafhankelijkheid van het openbaar ministerie, dat volgens de Commissie te veel onder controle staat van de regering. Deze gebrekkige onafhankelijkheid kan leiden tot selectieve vervolging en het politiseren van justitie.
Deze kritiek van de EU is niet nieuw. In de afgelopen jaren heeft de Europese Commissie herhaaldelijk haar zorgen geuit over de situatie van de rechtsstaat in Spanje. De huidige kritiek is een duidelijk signaal dat de zorgen over de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en het openbaar ministerie in Spanje aanhouden en dat de EU de situatie nauwlettend in de gaten houdt.
De EU-Commissie waarschuwde in het rapport voor de gevaarlijke gevolgen van politieke inmenging in de rechtspraak. De Commissie benadrukte dat politieke inmenging de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht aantast en kan leiden tot selectieve vervolging, oneerlijke processen en een ondermijning van het rechtssysteem als geheel.
De Spaanse regering heeft de kritiek van de EU op zijn gedrag ten opzichte van de rechtsstaat afgedaan als onterecht en ongegrond. De regering beweert dat de kritiek van de EU gebaseerd is op misinformatie en dat er geen reden is om zich zorgen te maken over de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht in Spanje. De regering benadrukt dat de Spaanse rechtstaat stevig verankerd is en dat de wetgeving garant staat voor de onafhankelijkheid van de rechters.