In de digitale wereld worden bots steeds vaker ingezet om valse informatie te verspreiden, vaak met verwoestende gevolgen. Dit fenomeen heeft een bijzondere aandacht gekregen in het licht van recente gebeurtenissen rondom de DANA in Valencia, waarbij deze geautomatiseerde accounts niet alleen nepnieuws verspreiden, maar ook de publieke opinie beïnvloeden.
De DANA, die afgelopen dinsdag de regio Valencia trof, wordt nu beschouwd als de ergste natuurramp in Spanje van deze eeuw. De verwoesting heeft meer dan 200 doden, honderden vermiste personen en duizenden verwoeste huizen achtergelaten.
Hoewel de situatie serieus genoeg is, zijn er mensen die nepnieuws en complottheorieën verspreiden via sociale media. Daarnaast zijn er ook veel bots bijgekomen in de afgelopen jaren. Deze geautomatiseerde accounts zijn gemaakt om berichten te genereren, interactie te hebben en zelfs de mening van mensen te beïnvloeden.
Op Twitter (nu X) zijn er automatische of semi-automatische accounts, vaak uit India, die massaal tweets over de DANA in Spanje plaatsen en beantwoorden. De meeste berichten kopiëren de inhoud van andere gebruikers. Sommige bevatten valse informatie of moedigen geweld aan. De pagina Maldita.es, gespecialiseerd in het ontmaskeren van nepnieuws, heeft een hele uitleg geplaatst op haar website.
De redenen achter deze bot campagnes zijn niet helemaal duidelijk en moeilijk te verifiëren zonder inzicht in wie ze financiert. Toch zouden ze in crises kunnen worden ingezet om wantrouwen jegens instellingen te creëren. Een andere mogelijkheid is dat deze tweets op een of andere manier geld opleveren en daardoor lijken op andere berichten die goede resultaten hebben behaald.
Meerdere accounts delen allerlei soorten tweets over de DANA in Spanje, zoals kritiek op het beleid van de overheid, steunbetuigingen of haat richting de koninklijke familie, maar ook dankbetuigingen aan vrijwilligers. Daarnaast zijn er ook enkele misleidende en gewelddadige berichten die, met behulp van bots, een groter publiek kunnen bereiken. Andere bots uiten bedreigingen tegenover politici, journalisten en migranten.
Bij de redactie van SpanjeVandaag merken we ook dat er steeds meer complottheorieën en nepnieuws rondgaan op onze sociale media-accounts. Om problemen met Facebook en X te vermijden – omdat ze onze accounts kunnen sluiten bij teveel fake news – zijn we genoodzaakt alles te controleren en te verwijderen wat niet in lijn is met de richtlijnen van Facebook. Zoals je begrijpt, is dat een tijdrovende klus en kunnen we dat niet de hele dag door doen.