Een groep juridische experts in Spanje pleit voor strengere en snellere maatregelen om de toenemende problemen van illegale huisbezetting aan te pakken. Ze stellen voor om ontruimingen binnen 48 uur uit te voeren, om zo de rechten van huiseigenaren beter te beschermen. Dit voorstel komt te midden van een zorgwekkende toename van gevallen waarin woningen worden ingenomen zonder toestemming van de eigenaar. Maar hoe is de huidige wetgeving in Spanje?
Volgens de experts, die zijn verbonden aan de Spaanse vastgoedsector, is de huidige wetgeving traag en omslachtig, waardoor veel eigenaren maanden of zelfs jaren moeten wachten voordat ze hun eigendommen kunnen terugkrijgen. Ze wijzen erop dat deze situatie niet alleen financiële verliezen veroorzaakt, maar ook emotionele stress voor de gedupeerden.
Critici van het voorstel stellen echter dat een versnelde procedure mogelijk de rechten van huurders en andere kwetsbare groepen kan schaden. Om dit te voorkomen, dringen de experts aan op een duidelijk onderscheid tussen legitieme huurders en illegale bewoners, zodat mensen met een geldig contract beschermd blijven.
De Spaanse regering heeft aangegeven open te staan voor dialoog over dit onderwerp, maar benadrukt ook dat het vinden van een evenwicht tussen de rechten van huiseigenaren en sociale rechtvaardigheid essentieel is. Dit onderwerp blijft een belangrijk gesprekspunt, vooral gezien de groeiende wooncrisis in Spanje en de hoge huurprijzen in stedelijke gebieden.
Huidige wetgeving
De huidige wetgeving in Spanje over illegale huisbezetting (oftewel “okupas”) staat bekend om haar traagheid en complexiteit. Hieronder een samenvatting van hoe het nu werkt:
1. Strafrechtelijke aanpak
- Als een huis op illegale wijze wordt bezet, kan de eigenaar aangifte doen wegens huisvredebreuk (allanamiento de morada).
- Deze procedure is echter alleen van toepassing als het om de hoofdwoning gaat. Voor tweede woningen of leegstaande panden wordt vaak niet dezelfde prioriteit gegeven.
2. Civielrechtelijke aanpak
- Als het niet direct gaat om een inbraak, maar bijvoorbeeld om langdurige bezetting zonder geweld, moeten huiseigenaren via de civiele rechtbank een ontruimingsprocedure starten.
- Dit proces kan maanden of zelfs jaren duren door bureaucratie en juridische vertragingen.
3. Huidige tijdslimieten
- In theorie biedt een in 2018 ingevoerde wet (Ley de Desahucios Exprés) snellere oplossingen. Deze wet stelt dat eigenaren (inclusief particulieren, overheden en bedrijven) een versnelde procedure kunnen starten om hun eigendom terug te krijgen.
- In de praktijk kan zelfs deze procedure weken tot maanden duren door de werklast van de rechtbanken en tegenclaims van de bezetters.
Problemen en discussies
- Bescherming van kwetsbaren: De wet biedt extra bescherming voor kwetsbare groepen, zoals gezinnen met kinderen, wat juridische vertragingen kan veroorzaken.
- Vertragingen door administratieve lasten: Veel eigenaren klagen dat het systeem meer gericht lijkt op het beschermen van de rechten van de bezetters dan op die van de huiseigenaren.
De huidige discussie draait vooral om hoe dit proces sneller en effectiever kan worden, zonder sociale rechtvaardigheid te negeren. De voorgestelde 48-uurregel is een directe reactie op het huidige trage systeem dat vaak wordt gezien als ontoereikend om de rechten van huiseigenaren te waarborgen.