ZARAGOZA – In de autonome regio Aragón en eigenlijk in heel Spanje staat men op 30 maart 2021 stil bij de geboortedag van de bekendste inwoner van Aragón, kunstschilder Francisco de Goya. Hij werd op 20 maart 1746 in het dorp Fuendetodos geboren en dat is dit jaar 275 jaar geleden.
Goya werd geboren in het dorp Fuendetodos in de provincie Zaragoza maar verbleef later voornamelijk in Madrid. Aan het jezuïetencollege van Zaragoza werd zijn talent opgemerkt door Pignatelli, een priester afkomstig uit de Italiaanse adel. Die stelde voor dat hij in de leer zou gaan bij José Luzán y Martinez, een van de belangrijkste plaatselijke kunstenaars, iets wat Goya op 14-jarige leeftijd deed.
Goya had in de jaren 1780 al enige faam en rijkdom verworven dankzij zijn lidmaatschap van de Real Academia de Bellas Artes de San Fernando en gunstige investeringen. Vanaf dan kreeg zijn carrière een verdere hoge vlucht dankzij zijn benoemingen aan het Spaanse koninklijke hof.
In de zomer van 1786 benoemde Karel III van Spanje hem tot “schilder van de koning”, de tweede positie na de officiële hofschilder. Hij kreeg de opdracht voor een reeks tapijten en produceerde zes bijzondere werken: Lente, Zomer, Herfst, Winter, De Gewonde Metselaar en De Armen Bij De Fontein.
Na de dood van Karel III in 1788 benoemde diens opvolger Karel IV van Spanje hem in april 1789 tot hofschilder. Hij bleef die positie behouden tijdens de woelige jaren van de Napoleontische oorlogen en de Franse bezetting, ook onder Ferdinand VII van Spanje toen die na de nederlaag van Napoleon zijn troon terug in bezit nam.
De Spaanse Inquisitie was in die tijd machtig en bemoeide zich ook met Goya’s werk. Goya maakte naast de schilderijen van hoge geestelijken ook etsen die hij in grote oplagen drukte en die verhandeld werden in vele steden, ook buiten Spanje. Onder andere in zijn serie etsen Los Caprichos liet hij zijn afschuw zien voor de corrupte heerschappij van met name de Kerk, waar hij niettemin veel voor werkte.
Napoleon
Nadat het leger van Napoleon Spanje bezette, trok hij zich terug in zijn Quinta del Sordo (De villa van de dove). Ook de bloedige napoleontische invasie vanaf 1808 is terug te zien in de werken van Goya: van 1810-1814 maakte hij een serie etsen, Los desastres de la guerra (De gruwelen van de oorlog), waarin hij de gruwelen weergaf die aan beide kanten werden begaan.
Na het vertrek van de Fransen, die tevergeefs hadden getracht de verworvenheden van hun revolutie te exporteren, kwam het repressieve Spaanse koninklijke regime weer terug. Hij keerde zich daarvan af, ging in Frankrijk in vrijwillige ballingschap en stierf uiteindelijk in op 16 april 1828 in Bordeaux.
In 1901 werd zijn stoffelijk overschot naar Spanje overgebracht, waarna het in 1919 werd bijgezet in de Ermita de San Antonio de la Florida, een kerk even buiten het centrum van Madrid waarvan Goya de koepel van fresco’s had voorzien.
Musea
Veel van het werk van Goya hangt in het Museo del Prado in Madrid maar ook in het Museo Goya in Zaragoza, het Louvre in Parijs, het Hermitage in Sint-Petersburg, The National Gallery in Londen en het Museum de Reede in Antwerpen.
Goya werd sterk beïnvloed door de Verlichting. Goya schilderde echter ook historische gebeurtenissen en ontwierp vrolijke scènes in rococostijl voor wandtapijten (gobelins). Het werk van Francisco Goya behoort qua stijl bij de Romantiek, maar hij werd tevens beïnvloed door het Verlichtingsdenken.
Maja
Twee van Goya’s meest beroemde schilderijen zijn De Naakte Maja (La maja desnuda) en De Geklede Maja (La maja vestida). Maja was de benaming voor een knap volksmeisje. Deze twee schilderijen beelden dezelfde vrouw uit, in dezelfde pose, maar respectievelijk naakt en gekleed.
De twee schilderijen waren wellicht bedoeld om buiten respectievelijk binnen de deuren van een slaapkamer te hangen. Een andere theorie is dat het schilderij met de aangeklede Maja bedoeld was om de naakte Maja te bedekken.
Het feit dat de naakte vrouw geen Griekse godin of een dergelijke grootheid is terwijl ze bovendien de kijker recht aankijkt, was bijzonder schokkend voor die periode. Goya moest vanwege deze schilderijen voor de Spaanse Inquisitie verschijnen.
Bekijk HIER een lijst van de bekendste werken van Goya.
