MADRID – De Catalanen willen een referendum over de onafhankelijkheid van de autonome deelstaat Catalonië van de rest van Spanje om zo een Catalaanse Republiek te worden. Het Catalaanse parlement heeft de Spaanse grondwet en regels die gelden in heel Spanje aan hun laars gelapt en eigenhandig aangekondigd dat ze een referendum gaan houden op 1 oktober. Buiten het feit dat het merendeel van de Catalanen geen onafhankelijkheid en het niet eens zijn met een referendum welke tegen de grondwet in druist, zet men toch door in Catalonië. Maar waarom wordt er dan geen referendum gehouden in heel Spanje over de situatie in Catalonië?
Het referendum welke men in Catalonië wil organiseren is illegaal omdat dit in strijd is de Spaanse grondwet, een grondwet die de Catalanen ook ondertekend hebben in 1975. De centrale regering in Madrid staat een regionaal referendum niet toe en dat kunnen ze ook niet want men dient zich (ook in Catalonië) aan de wet te houden. Gezien het feit dat alles wat men nu in Catalonië doet geheel in strijd is met de Spaanse wetten en regels en men in Catalonië zelf regels verzint om een referendum goed te praten, heeft de Spaanse regering geen andere mogelijkheid om alles in het werk te stellen om een referendum te voorkomen.
Maar als een referendum alleen landelijk gehouden kan worden, dus in Catalonië en de rest van het land, waarom doet men dat dan niet? Ten eerste wil de centrale regering in Madrid dat niet want een afscheiding van een autonome deelstaat van de rest van Spanje is niet alleen slecht voor het hele land maar ook voor die autonome deelstaat die alleen verder wil gaan. Ten tweede wil Catalonië geen referendum over hun regio in heel Spanje omdat ze weten dat dit negatief zou uitpakken en er meer tegen- dan voorstemmers zullen zijn, ook wel logisch want Spanje heeft 46 miljoen inwoners waarvan er zo’n 7 miljoen in Catalonië wonen. Daarnaast vindt Catalonië dat de enige die over de toekomst van hun regio mogen stemmen de inwoners van die regio zelf zijn, iets wat volgens de Spaanse grondwet dus niet zo is maar wat de regionale Catalaanse politici opnieuw naast zich neerleggen.
Een legaal referendum in heel Spanje over de toekomst van Catalonië zou inhouden dat er ook meer tegenstemmers zullen gaan stemmen, iets wat men nu niet zal doen omdat het referendum illegaal is en niet rechtsgeldig, ondanks wat de regionale Catalaanse politici de inwoners ook voorschotelt. Er zouden bij een landelijk legaal referendum dus meer tegenstemmers zijn dan voorstemmers en daar zitten de Catalaanse politici niet op te wachten.
In artikel 1.2 van de Spaanse grondwet staat “La soberanía nacional reside en el pueblo español, del que emanan los poderes del Estado” ofwel “De nationale soevereiniteit hangt af van het Spaanse volk, waaruit de bevoegdheden van de staat voortvloeien” met andere woorden alleen alle Spanjaarden en dus niet een deel van de Spanjaarden mogen een stem uitbrengen over de situatie van Catalonië. Een referendum in heel Spanje zal er echter niet komen omdat de centrale regering in Madrid dat niet mag en kan uitschrijven omdat dit tegen de grondwet indruist.
60% Spanjaarden tegen referendum
Volgens de resultaten van een enquête die in opdracht van de krant El Mundo werd georganiseerd, is 60,3% van de Spanjaarden tegen een referendum in of over Catalonië terwijl 29,1% voor is en zegt dat het referendum door moet gaan. In diezelfde enquête werd ook gevraagd of er op 1 oktober een referendum zal zijn of niet waarvan 45,7% denkt van niet en 35,9% van wel. Op de vraag of men vindt dat de centrale regering artikel 155 (lees meer hierover) moet gebruiken zegt 48,2% van niet en 33% van wel.
56% van de Catalanen
In een andere enquête voor de krant El Pais werd aan de Catalanen gevraagd of men vindt dat het referendum legaal of illegaal is. Hierbij gaf 56% aan dat ze het referendum en alles daaromheen als illegaal zien terwijl 38% van de ondervraagde Catalanen vindt dat alles legaal is. 44% van de Catalanen vindt daarnaast dat het hele proces rondom het referendum niet goed verlopen is terwijl 41% zegt het er wel mee eens te zijn. 80,2% van de ondervraagden vindt daarnaast dat het beleid van de minister-president Mariano Rajoy een van de redenen is dat de situatie zo geëscaleerd is in Catalonië.