MADRID – Sinds dat men met de onafhankelijkheidsstrijd begonnen is zie je ze overal, de Catalaanse en Spaanse vlaggen. Je kunt er bijna niet meer omheen. Vlaggen producenten verdienen goed geld en verkopen meer Catalaanse en opvallend veel Spaanse vlaggen waarbij balkons, auto’s en vlaggenmasten vol hangen met de vlaggen naar keuze. De Catalaanse vlaggen waren altijd al populair maar nu is men ook overal in Spanje begonnen om de Spaanse vlaggen op te hangen. Een overzicht van de meest geziene vlaggen.
In feite zijn er drie vlaggen die men in het straatbeeld ziet op dit moment: De Spaanse vlag en twee Catalaanse vlaggen, die met een blauwe driehoek en witte ster en die zonder ster. De Spaanse vlag heeft de naam “la Rojigualda”, De Catalaanse vlag heeft de naam “la Senyera” en de vlag van de Catalaanse separatisten heeft de naam “la estelada” gekregen. Je hebt ze ongetwijfeld alledrie op onze website al voorbij zien komen want ze zijn erg actueel en men ziet ze overal in Catalonië en Spanje.
Vlaggen als protest
De Catalaanse vlag met de blauwe ster (estelada) wordt veel gebruikt door die Catalanen die onafhankelijkheid willen terwijl de normale Catalaanse vlag (senyera) gebruikt wordt bij de officiële instanties en door die Catalanen die geen afscheiding willen. Deze laatste groep maakt dan ook vaak gebruik van de Spaanse vlag (rojigualda) om aan te geven dat ze zich zowel Spaans alsook Catalaans voelen. Nu het straatbeeld van Catalonië beheerst wordt door de twee Catalaanse vlaggen zijn er steeds meer Spanjaarden buiten Catalonië die Spaanse vlaggen ophangen om aan te geven dat men eenheid wil en daarmee ook hun liefde voor het vaderland (patria) willen tonen.
Spaanse vlag “rojigualda”
De vlag van Spanje bestaat uit twee rode horizontale banen en een gele, met in de gele baan het wapen van Spanje. De gele baan is tweemaal zo hoog als ieder van de rode banen. Hierin onderscheidt Spanje zich van veel andere Europese landen die vlaggen hebben waarin alle banen een even groot oppervlak innemen. De huidige vlag werd officieel aangenomen op 19 december 1981, maar de kleurencombinatie rood-geel-rood wordt al sinds 1785 op Spaanse vlaggen gebruikt. De versie met wapen wordt als civiele vlag, staatsvlag en oorlogsvlag gebruikt en kan dus altijd als Spaanse nationale vlag dienst doen. De versie zonder wapen mag als alternatieve civiele vlag gebruikt worden.
De Spaanse vlag mag zowel verticaal als horizontaal uitgestoken worden van openbare gebouwen, privéhuizen, commerciële panden en schepen. Ook mag ze wapperen boven pleinen en bij officiële ceremonies. De vlag mag tussen zonsondergang en zonsopkomst in principe niet uithangen, behalve wanneer ze behoort aan staatsorganen in Spanje en het buitenland (zoals ambassades), maar dan moet ze weer goed verlicht zijn. De vlaggen moeten voldoen aan de wettelijke eisen en mogen nimmer beschadigd worden.
Dat laatste is met name in Catalonië op dit moment een probleem. Officieel moeten alle overheidsgebouwen, waaronder ook de Catalaanse, een Spaanse vlag hebben. Mocht dat niet zo zijn dan kunnen er hoge boetes gelden. De laatste weken is vaak te zien dat de Spaanse vlaggen bij gemeentehuizen uit protest weg worden gehaald en soms zelfs verbrand.
Lees hier meer over de Spaanse vlag, de betekenis en de geschiedenis.
Catalaanse vlag “senyera”
De Senyera is waarschijnlijk een van de oudste vlaggen ter wereld. Een veertiende-eeuwse legende vertelt dat de vlag sinds de elfde eeuw bestaat. Volgens deze legende zijn de rode strepen de sporen van de bebloede handen van Raymond Berengarius II van Barcelona op het gouden gewaad van zijn verrader en moordenaar. Het is waarschijnlijker dat zij voorkomt uit pre-heraldische symbolen uit de elfde of twaalfde eeuw.
Het patroon van de vier rode strepen op een gouden achtergrond wordt sinds het begin van de twintigste eeuw door Catalanen gebruikt. Tijdens de Tweede Republiek werd de vlag officieel de vlag van Catalonië. Tijdens de regeerperiode van Francisco Franco (1939-1975) was de vlag verboden. Toen Catalonië in 1979 weer autonoom werd, werd de senyera opnieuw aangenomen als officiële vlag van de autonome regio Catalonië.
La senyera is een vlag die bestaat uit vier horizontale rode banen op een gele (gouden) achtergrond. Dit patroon was tot 1479 het symbool van het Koninkrijk Aragon en de graven van Barcelona. Vandaag de dag vindt men dit patroon terug in de vlaggen van gebieden die ooit Catalaans waren: Catalonië zelf en het Franse departement Pyrénées-Orientales voeren de vlag zonder aanpassingen, de Spaanse regio’s Aragón, de Balearen en Valencia en de Franse regio Provence-Alpes-Côte d’Azur gebruiken er een aangepaste vorm van. In het Catalaans betekent senyera ook “vlag”, maar meestal verwijst de term naar de Catalaanse vlag of het patroon ervan.
Lees hier over het hoe en wat van de Catalaanse vlag met en zonder het estelada symbool
Catalaanse vlag “estelada”
De estelada is niet de officiële vlag van de autonome deelstaat Catalonië aangezien dat de eerdergenoemde rood wit horizontaal gestreepte senyera is. De estelada vlag ontstond in het begin van de 20ste eeuw en algemeen wordt aangenomen dat ze teruggaat op een ontwerp van Vicenç Albert Ballester i Camps in 1918. Het is een combinatie van de traditionele senyera met een driehoek en een vijfpuntige ster, zoals in de Cubaanse. Ballester had op Cuba verbleven en en was een enthousiast bewonderaar van de Cubaanse onafhankelijkheidsbeweging en het verzet tegen het Spaanse Keizerrijk. De kleuren van de blauwe estelada verwijzen naar de idealen van de Franse Revolutie, die terugkeren in de vlaggen van de Verenigde Staten en van Cuba. Het blauw verwijst naar de een hemel in het midden waarvan de ster van de vrijheid straalt.
De vlag behoort tot het publieke domein en de meeste diverse groepen en personen gebruiken een van de varianten om hun sympathie voor het onafhankelijkheids idee te tonen. Omdat de estelada een enigszins militanter karakter heeft dan de senyera, zullen hotels of bedrijven eerder de senyera uithangen, en privé-personen of organisaties eerder de estelada. Er zijn verschillende soorten estelada’s zoals de vlag die men het meeste ziet, de blauwe estelada maar er is ook een rood-gele estelada, een estelada van de anarchisten (zwart met rode ster), een estelada van Socors Catala, een estelada van de Catalaanse communistische partij, een estelada met ruit (blauw-wit) en een estelada van de Catalaanse landen.
Op 11 september vindt elk jaar de La Diada plaats wat een Catalaanse feest/herdenkingsdag is. Normaal gesproken zou men dan de officiële Catalaanse vlag La Senyera verwachten maar het straatbeeld wordt vooral overheerst door de estelada in de versie van blauwe achtergrond met witte ster, de estelada blava in het Catalaans of de versie met gele achtergrond en rode ster, de estelada vermella die meer linksgeoriënteerd is. Deze staat immers voor de onafhankelijksstrijd en geeft eigenlijk aan dat men voor afscheiding van Spanje is. In officiële instellingen en officiële evenementen is in principe altijd de La Senyera te zien al is dat nu vanwege het “proces” vaak niet zo.