MADRID – Elke 4 mei wordt er door het Nationaal Comité 4 en 5 mei op de Dam in Amsterdam een Dodenherdenking georganiseerd en staat men stil bij de Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Maar wist je dat er ook stilgestaan kan worden bij de Spanjestrijders die overleden tijdens de strijd in de Spaanse Burgeroorlog of daarna tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Op de website spanje3639 vraagt men al jaren aandacht voor de Spanjestrijders die de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) overleefd hadden en daarna de strijd tegen het fascisme voortzetten in andere landen waaronder Nederland en België. Het is niet helemaal bekend hoeveel Spanjestrijders in Spanje en daarna Nederland of België zijn overleden maar het gaat in ieder geval om honderden strijders.
Veel van de omgekomen strijders overleden in gevechten waarbij ze de Spaanse republikeinse strijders of Nederland hielpen terwijl anderen in Duitse concentratie- en vernietigingskampen om werden gebracht. Op de website staat een lijst met namen van Nederlanders die zijn gevallen in de strijd maar deze zal ongetwijfeld niet compleet zijn.
Diverse van deze overleden Spanjestrijders zijn begraven in Nederland en zijn daar ook te herdenken. Sommigen van deze strijders zijn ook terug te vinden op de Erelijst van Gevallenen 1940-1945 die sinds 1960 in de hal van de ingang Binnenhof te vinden is.
Internationale Brigades
De Internationale Brigades waren een republikeinse militaire eenheid die in de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) tegen de rebellerende nationalisten van generaal Francisco Franco vocht. De eenheid werd gevormd door ongeveer 32.000 vrijwilligers uit meer dan 50 landen, waaronder Nederland en België. Deze vrijwilligers werden voornamelijk geworven onder sympathisanten van communistische partijen maar er meldden zich ook socialisten, anarchisten en linkse liberalen/libertijnen.
Ook 700 Nederlandse vrijwilligers namen deel aan de Internationale Brigades. Onder deze “Spanjestrijders” waren naast militairen ook veel verpleegsters. Van de 700 overleefden zo’n 300 de strijd. Bij terugkeer in Nederland werd hen het Nederlands staatsburgerschap ontnomen omdat zij dienst hadden genomen bij een vreemde krijgsmachten vchten ze tegen de Duitsers.
In deze Internationale Brigades vochten naar schatting ook 1.700 Belgische antifascisten. Een derde van deze vrijwilligers viel al strijdend, een ander derde werd door de bezetter tijdens weerstandsacties gedood, terechtgesteld door de nazi’s of kwam om in concentratiekampen.