De farmaceutische eigen bijdrage (copago farmacéutico) is de verplichte bijdrage die iemand moet betalen op het moment dat het medicijn op medisch voorschrift wordt verstrekt in de apotheek. Dit medefinancieringssysteem is tien jaar geleden ontstaan uit een gezondheidshervorming met de bedoeling de uitgaven voor geneesmiddelen te verminderen midden in de toenmalige economische crisis. Maar sinds 2021 is de maatregel gewijzigd en uitgebreid naar meer groepen gepensioneerden. Op dit moment zijn in Spanje in 2023 ongeveer 6 miljoen mensen vrijgesteld van het betalen voor medicijnen, de meeste van hen zijn gepensioneerd.
Het afschaffen van de eigen bijdrage voor kwetsbare groepen was een van de traditionele verzoeken van de ouderenverenigingen. Sinds 2021 zijn de onderstaande lage-inkomensgroepen vrijgesteld van een farmaceutische eigen bijdrage. Daarbij gaat het dus om ingezetenen van Spanje en niet om gepensioneerden die overwinteren in Spanje en niet ingeschreven staan bij de Spaanse Sociale Zekerheid.
- Gepensioneerden met een inkomen onder de 5.635 euro of 11.200 euro als ze geen aangifte inkomstenbelasting hoeven te doen.
- Personen met een handicap en minderjarigen met een graad van arbeidsongeschiktheid gelijk aan of groter dan 33%.
- Ontvangers van een uitkering van de sociale zekerheid voor afhankelijke kinderen of minderjarigen in permanente pleegzorg (kinderbijslag).
- Gepensioneerden met premievrije pensioenen, begunstigden van het minimum vitaal inkomen en werklozen zonder recht op een uitkering.
Volgens berekeningen van de overheid komt deze maatregel ten goede aan ongeveer 138.100 minderjarigen met een handicap, 2,35 miljoen mensen met kinderbijslag en 3,56 miljoen gepensioneerden.
Gepensioneerden
Zoals hierboven al beschreven, hoeven gepensioneerden die een jaarinkomen hebben onder de 5.635 euro of 11.200 euro als ze geen aangifte inkomstenbelasting hoeven te doen niets te betalen voor medicijnen. Daarbij gaat het volgens de berekeningen dus om 3,56 miljoen gepensioneerden. In de rest van de gevallen is de betaling van medicijnen door gepensioneerden in 2023 verdeeld in drie groepen waarbij een percentage van de verkoopprijs betaald moet worden.
- Gepensioneerden met een jaarinkomen van minder dan 18.000 euro en hun rechthebbenden: zij betalen 10% van de verkoopprijs, tot een maximum van 8,23 euro per maand.
- Gepensioneerden met een jaarinkomen tussen 18.000 euro en 100.000 euro en hun begunstigden: zij betalen 10% van de verkoopprijs, tot een maximum van 18,52 euro per maand.
- Gepensioneerden met een jaarinkomen gelijk aan of groter dan 100.000 euro en hun begunstigden: zij betalen 60% van de verkoopprijs, tot een maximum van 61,75 euro per maand.
Alle gepensioneerden en hun begunstigden die de maandelijkse eigen bijdrage limiet van 8,23; 18,52; of 61,76 euro overschrijden, hebben afhankelijk van hun inkomensniveau recht op terugbetaling in het geval dat ze meer hebben betaald voor de gesubsidieerde medicijnen. Als algemeen criterium wordt de terugbetaling automatisch gedaan zonder dat men daar iets voor hoeft te doen. Dat gebeurt normaal gesproken binnen 6 maanden, maar dat wordt door de regionale autoriteiten geregeld waardoor er verschillen kunnen zijn.
De eigen bijdrage voor medicijnen die zijn voorgeschreven door de Sociale Zekerheid gelden ook voor die personen die werken en dus nog niet gepensioneerd zijn. Als algemene regel geldt dat personen die een jaarinkomen hebben tot 18.000 euro 40% van de verkoopprijs moeten betalen. Degene die een jaarinkomen heeft van 18.000 tot 100.000 euro betaalt 50% en degene die meer dan 100.000 euro verdient, betaalt 60% van de verkoopprijs van de medicijnen, zoals HIER omschreven.