Elk jaar op 2 februari vieren de Verenigde Staten en Canada ‘Groundhog Day’, een traditie waarbij een bosmarmot, bekend als de groundhog, voorspelt hoelang de winter nog zal duren. Volgens de folklore, als de groundhog zijn schaduw ziet bij het verlaten van zijn hol, keert hij terug en duurt de winter nog zes weken. Ziet hij zijn schaduw niet, dan blijft hij buiten en kondigt dit een vroege lente aan.
Deze traditie vindt zijn oorsprong in het christelijke feest ‘Maria-Lichtmis’ (Candlemas Day), dat halverwege de winter wordt gevierd. Duitse immigranten brachten het gebruik naar Pennsylvania, waar ze de Europese das vervingen door de Amerikaanse groundhog voor hun weersvoorspellingen.
In Spanje is ‘Día de la Marmota’ geen ingeburgerde traditie. Toch zijn er enkele verwijzingen naar de marmot in de Spaanse cultuur. Zo wordt in Sevilla sinds 2014 het ‘Groundhog Day Festival’ gehouden. Dit muziekfestival, geïnspireerd door de gelijknamige film met Bill Murray, viert het einde van de winter met optredens van diverse bands in het Centro Andaluz de Arte Contemporáneo. Het festival trekt jaarlijks duizenden bezoekers en vindt meestal begin februari plaats.
Hoewel de Spaanse fauna geen groundhogs kent, heeft het Iberisch schiereiland wel zijn eigen marmottensoort: de Alpenmarmot (Marmota marmota). Deze soort werd in de jaren 40 en 50 van de vorige eeuw geïntroduceerd in de Pyreneeën en heeft zich sindsdien gevestigd in bergachtige gebieden. De Alpenmarmot houdt een winterslaap en komt in het voorjaar tevoorschijn, maar er is geen Spaanse traditie die vergelijkbaar is met ‘Groundhog Day’.
De film ‘Groundhog Day’ uit 1993, waarin een weerman dezelfde dag keer op keer beleeft, heeft wereldwijd bekendheid gegeven aan deze Amerikaanse traditie. In Spanje staat de film bekend als ‘Atrapado en el tiempo’ en heeft het concept van een herhalende dag geïntroduceerd in de populaire cultuur. Hoewel de film populair is, heeft dit niet geleid tot een brede adoptie van de bijbehorende traditie in Spanje.
In Canada wordt ‘Groundhog Day’ ook gevierd, met als bekendste groundhog ‘Wiarton Willie’ uit Ontario. Net als in de VS wordt op 2 februari gekeken of de groundhog zijn schaduw ziet om te bepalen of de winter nog zes weken aanhoudt of dat de lente vroeg begint. Deze traditie is vergelijkbaar met die in de VS, maar heeft zijn eigen lokale gebruiken en festiviteiten.
Hoewel ‘Groundhog Day’ in Spanje geen traditionele viering is, zijn er dus wel enkele culturele en natuurlijke verbindingen met de marmot. Of je nu de Amerikaanse traditie volgt of gewoon geniet van de natuur, 2 februari biedt een moment om stil te staan bij de winter en de naderende lente.