In de kustplaats Torredembarra aan de Costa Dorada heeft een man na vijftien jaar graven een indrukwekkend ondergronds toevluchtsoord ontdekt uit de tijd van de Spaanse Burgeroorlog. Josep Maria Vallès, een gepensioneerde inwoner, begon al in 2008 met het uitgraven van zijn tuin, uit nieuwsgierigheid en een sterk vermoeden dat er zich iets onder zijn woning bevond.
Wat begon als een kleine hobby groeide uit tot een groots project. Gedurende jaren werkte hij gestaag aan het verwijderen van aarde, steen en puin. Nu, vijftien jaar later, blijkt dat Vallès een goed bewaard gebleven schuilplaats heeft blootgelegd die tijdens de burgeroorlog (1936-1939) werd gebruikt om burgers te beschermen tegen bombardementen.
Het ondergrondse bouwwerk ligt ongeveer acht meter onder het oppervlak en bestaat uit meer dan zestig meter aan tunnels en gangen. De structuur is verrassend goed intact gebleven. Volgens deskundigen is het niet alleen een historisch waardevol object, maar biedt het ook een uniek kijkje in hoe men zich destijds voorbereidde op luchtaanvallen.
De ingang van de schuilplaats bevindt zich op het privéterrein van Vallès, en hij gaf aan dat hij altijd het gevoel had dat er iets verborgen lag onder de grond. In de loop van de tijd vond hij aanwijzingen zoals stukken baksteen en afwijkingen in de bodemstructuur, wat hem motiveerde om verder te gaan met graven.
De ontdekking is inmiddels gemeld aan de gemeente en lokale historici zijn begonnen met het documenteren en onderzoeken van het bouwwerk. Het kan mogelijk worden toegevoegd aan het lokale erfgoedregister. Er zijn al gesprekken gaande over het openen van de schuilplaats voor educatieve en toeristische doeleinden, mits de veiligheid dat toelaat.
Volgens archeologen is het zeldzaam dat een particulier op eigen houtje zo’n vondst doet. Het laat zien hoeveel geschiedenis nog verborgen ligt onder onze voeten. De regio Tarragona kende veel activiteit tijdens de Spaanse Burgeroorlog, en men vermoedt dat er nog meer van dit soort structuren bestaan, maar die zijn vaak vergeten of vernietigd.
De inzet en vastberadenheid van Vallès worden alom geprezen. Hij zegt dat hij dit niet deed voor roem of erkenning, maar uit pure passie voor geschiedenis en nieuwsgierigheid naar het verleden van zijn stad. Hij hoopt dat zijn ontdekking bijdraagt aan het bewaren van het collectieve geheugen van de streek.