Stel je voor: je bestelt een gloednieuwe smartphone via een tweedehands platform en ontvangt in plaats daarvan een aardappel. Dit is geen grap, maar de realiteit van een nieuwe oplichtingsmethode die bekendstaat als de ‘aardappelfraude’ of ‘aardappelzwendel’. De Spaanse Nationale Politie heeft onlangs via hun TikTok-account gewaarschuwd voor deze vorm van fraude, waarbij oplichters misbruik maken van het vertrouwen van online kopers.
Hoe werkt de ‘aardappelzwendel’? Oplichters plaatsen advertenties voor populaire elektronische apparaten, zoals smartphones of tablets, op platforms voor tweedehands goederen. Deze producten worden aangeboden tegen prijzen die aanzienlijk lager zijn dan de marktwaarde, wat potentiële kopers aantrekt die op zoek zijn naar een goede deal. Zodra de koper betaalt en het pakket ontvangt, ontdekt hij tot zijn schrik dat er geen elektronisch apparaat in zit, maar een aardappel of een ander waardeloos object. Ondertussen is de oplichter met het geld verdwenen en vaak onvindbaar.
De ‘aardappelzwendel’ speelt in op de menselijke neiging om te zoeken naar de beste deals. De combinatie van een aantrekkelijk geprijsd product en de anonimiteit die online platforms bieden, maakt het voor oplichters relatief eenvoudig om slachtoffers te misleiden. Bovendien opereren deze fraudeurs vaak met valse profielen en maken ze gebruik van moeilijk te traceren betaalmethoden, wat het voor autoriteiten uitdagend maakt om hen op te sporen.
De Nationale Politie en het Nationaal Cybersecurity Instituut (Incibe) raden aan om de volgende voorzorgsmaatregelen te nemen bij online aankopen:
- Controleer beoordelingen: Lees eerdere ervaringen van andere kopers met de verkoper. Een gebrek aan beoordelingen of negatieve feedback kan een rode vlag zijn.
- Wees sceptisch over te mooie aanbiedingen: Als een product wordt aangeboden voor een prijs die ver onder de gangbare marktwaarde ligt, is dat vaak te mooi om waar te zijn.
- Blijf binnen het platform communiceren: Oplichters proberen vaak kopers te verleiden om buiten het officiële platform om te communiceren, bijvoorbeeld via e-mail of berichtenapps. Dit maakt het moeilijker om transacties te traceren en biedt minder bescherming voor de koper.
- Gebruik veilige betaalmethoden: Betaal bij voorkeur via de betaalmethoden die het platform aanbiedt, omdat deze vaak extra bescherming bieden. Vermijd directe bankoverschrijvingen of andere onveilige betaalmethoden.
Als je denkt dat je slachtoffer bent geworden van de ‘aardappelzwendel’ of een andere vorm van online fraude, onderneem dan de volgende stappen:
- Meld de fraude bij het platform: Informeer het platform waar de transactie heeft plaatsgevonden. Veel platforms hebben procedures om frauduleuze verkopers te blokkeren en kunnen mogelijk helpen bij het terugvorderen van je geld.
- Doe aangifte bij de politie: Het is belangrijk om officiële melding te maken, zodat de autoriteiten op de hoogte zijn en mogelijk een onderzoek kunnen starten.
- Wees alert op verdere pogingen tot oplichting: Fraudeurs kunnen proberen opnieuw contact met je op te nemen of je gegevens doorverkopen aan andere oplichters. Wees daarom extra waakzaam na een incident.
De opkomst van online handelsplatforms heeft het kopen en verkopen van goederen eenvoudiger gemaakt, maar het heeft ook nieuwe kansen gecreëerd voor oplichters. Door bewust te zijn van methoden zoals de ‘aardappelzwendel’ en door voorzorgsmaatregelen te nemen, kunnen consumenten zichzelf beter beschermen tegen fraude. Onthoud: als een aanbieding te mooi lijkt om waar te zijn, is dat waarschijnlijk ook zo.