In Spanje sterven elk jaar ongeveer 1500 mensen door radongas. Dat is ongeveer evenveel als het aantal mensen dat overlijdt door verkeersongevallen. Toch weten veel mensen nog niet wat radongas is of hoe gevaarlijk het kan zijn.
Radongas ontstaat in de bodem als uranium, een stof in gesteente, afbreekt. Het gas komt dan langzaam naar boven en kan huizen en gebouwen binnendringen, vooral als die niet goed zijn afgesloten. Als je langere tijd in een ruimte bent met veel radon, kun je er ziek van worden, zoals longkanker krijgen.
Volgens experts is radon verantwoordelijk voor 4% van alle sterfgevallen door longkanker in Spanje. In sommige regio’s is dat zelfs 7%. Meer dan 10% van de gebouwen in Spanje heeft een te hoge hoeveelheid radon in huis, vooral in regio’s zoals Galicië, Extremadura en Madrid. In Galicië ligt zelfs meer dan 70% van het gebied in een risicogebied.
Mensen die op de begane grond of in de kelder wonen of werken, lopen meer risico om radongas in te ademen. Het gas komt vooral binnen via de grond. Maar het kan ook hoger in een gebouw aanwezig zijn, bijvoorbeeld via bouwmaterialen of waterleidingen. Huizen met kelders, oude huizen of gebouwen met scheuren in de muren of vloer lopen extra risico.
Niet alleen woonhuizen, maar ook openbare gebouwen kunnen te veel radon hebben. Zo is bij metingen ontdekt dat 30% van de musea en bibliotheken te hoge radonniveaus heeft. Ook 25% van de scholen en 20% van de overheidsgebouwen hebben te veel radon. In vergelijking met bankkantoren zijn deze gebouwen zes keer zo veel besmet.
Sinds juni 2024 is het verplicht om op sommige werkplekken te meten hoeveel radon er is. Dat geldt vooral voor werkplekken in risicogebieden, zoals op de begane grond of in kelders. Ook op plekken zoals mijnen en waterzuiveringsinstallaties moet gemeten worden. Deze metingen moeten worden gedaan door speciale laboratoria die door de overheid zijn goedgekeurd.
De overheid heeft een plan gemaakt om de komende vijf jaar het radon probleem aan te pakken. Ze willen meer metingen doen en zorgen dat gebouwen veiliger worden. Er is ook een samenwerking tussen het ministerie van Arbeid en een organisatie die alles controleert rond straling.
Wat kun je zelf doen? Zorg voor goede ventilatie in huis, dicht gaten en scheuren in de vloer en muren, en laat metingen doen als je in een risicogebied woont. Zo kun je voorkomen dat je ziek wordt van dit onzichtbare en gevaarlijke gas.