Spanje is een wijnland met veel bodega’s en goede wijnen die wereldwijd gewaardeerd worden. Er zijn echter verschillen met andere landen, en dit heeft te maken met de flessen. In Spanje vind je wel wijn in kartonnen pakken en zelfs blikjes, maar het kopen van een rode, witte of rosé wijn in een glazen fles met schroefdop is bijna onmogelijk. Wat is daar de reden voor?
In veel wijnproducerende landen winnen schroefdoppen terrein als een praktisch alternatief voor kurken. Landen zoals Australië en Nieuw-Zeeland gebruiken ze op grote schaal, maar in Spanje blijft de traditionele kurk dominant. De vraag rijst: waarom houden Spaanse wijnregio’s vast aan deze eeuwenoude traditie?
Een van de belangrijkste redenen is traditie. In Spanje, net als in Frankrijk en Italië, wordt kurk gezien als een symbool van kwaliteit en vakmanschap. Het openen van een fles met een kurkentrekker is een ritueel dat bijdraagt aan de beleving van wijn.
Daarnaast speelt de economie een grote rol. Spanje is samen met Portugal een van de grootste producenten van kurk ter wereld. Het ondersteunen van de kurkindustrie draagt bij aan de instandhouding van kurkeikenbossen, die een belangrijke ecologische functie hebben.
Hoewel er geen nationale wet is die schroefdoppen verbiedt, hebben sommige wijnregio’s hun eigen regels. Zo heeft Catalonië ruim 18 jaar geleden een verbod ingevoerd op het gebruik van schroefdoppen voor bepaalde kwaliteitswijnen. Andere regio’s, zoals La Rioja en Ribera del Duero, blijven vasthouden aan kurk, deels uit respect voor traditie, maar ook omdat het als beter wordt beschouwd voor het rijpingsproces van de wijn.
Niet iedereen is echter overtuigd dat kurk altijd de beste optie is. Sommige wijnmakers en exporteurs pleiten voor een bredere acceptatie van schroefdoppen, vooral voor jonge wijnen die niet lang hoeven te rijpen. Ook consumenten in exportmarkten zoals het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten waarderen het gemak van een draaidop.
Toch blijft de Spaanse markt conservatief. Producenten vrezen dat schroefdoppen een negatief imago geven en dat traditionele wijnliefhebbers minder snel geneigd zijn een fles met een schroefdop te kopen.
Experts over kurk
Een kurk is volgens Spaanse wijnmakers beter voor een echte wijnervaring, maar wijnexperts beweren dat een kurk ook voordelen biedt voor de rijping en kwaliteit van wijn. Een belangrijke eigenschap van kurk is dat het een kleine hoeveelheid zuurstof doorlaat, wat helpt bij de gecontroleerde rijping van wijn. Dit proces, micro-oxidatie genoemd, kan de complexiteit en aroma’s van de wijn verbeteren, vooral bij rode wijnen die langer worden bewaard.
Een kurk sluit de wijn natuurlijk af en voorkomt dat ongewenste smaken of geuren binnenkomen. Wijnmakers benadrukken dat kurk duurzaam is, afkomstig van de kurkeik, en biologisch afbreekbaar, in tegenstelling tot schroefdoppen die vaak van aluminium zijn. Ondanks het kleine risico op ‘kurk’ (een schimmel die de wijn kan besmetten), is kurk de voorkeur voor de meeste kwaliteitswijnen. Experts zijn het eens: voor wijnen die je wilt bewaren, blijft kurk de beste keuze.