Iedereen heeft het wel eens meegemaakt: een gesprek valt stil, de kamer vult zich met een ongemakkelijke stilte en de sfeer wordt ineens gespannen. Deze momenten, vaak aangeduid als ‘ongemakkelijke stiltes’, kunnen ons behoorlijk van ons stuk brengen. Maar waarom voelen deze stiltes zo ongemakkelijk aan? Is dit een uniek Spaans fenomeen, of komt het wereldwijd voor?
Om deze vragen te beantwoorden, heeft Preply een enquête uitgevoerd in 21 landen, waaronder Spanje en Nederland. Het doel was om te bepalen na hoeveel seconden stilte mensen zich ongemakkelijk beginnen te voelen en in welke situaties deze stiltes het meest voorkomen, met een speciale focus op Spanje. Enkele hoofdbevindingen zijn:
- Gemiddeld vinden mensen een stilte na 6,8 seconden ongemakkelijk. Voor Spanjaarden ligt dit gemiddelde op 6,9 seconden.
- 77% van de Spanjaarden geeft aan zich ongemakkelijk te voelen bij stiltes, vooral in situaties zoals liften en eerste dates.
- Regionale verschillen binnen Spanje zijn opmerkelijk: inwoners van Zaragoza voelen zich al na 5,79 seconden ongemakkelijk, terwijl inwoners van San Sebastián pas na 8,1 seconden dezelfde ongemakkelijkheid ervaren.
Culturele achtergrond speelt een cruciale rol in hoe stilte wordt ervaren. In veel Aziatische culturen wordt stilte gezien als een teken van respect en reflectie. In tegenstelling, westerse culturen, zoals de Spaanse, beschouwen stilte vaak als ongemakkelijk, wat leidt tot een drang om deze leegte snel op te vullen met woorden.
Het onderzoek van Preply onthulde dat Brazilianen het minst comfortabel zijn met stiltes; 85% van hen voelt zich ongemakkelijk na slechts 5,5 seconden stilte. Aan de andere kant van het spectrum bevinden zich landen zoals Nederland, Japan en Thailand, waar stilte wordt gewaardeerd als een moment van reflectie. Thais kunnen bijvoorbeeld tot 8,1 seconden stilte verdragen zonder zich ongemakkelijk te voelen, wat 1,3 seconden boven het wereldwijde gemiddelde ligt.
De mate van ongemak tijdens stiltes varieert afhankelijk van de persoon met wie men samen is. Voor meer dan de helft van de Spanjaarden (55%) zijn stiltes met vreemden het ongemakkelijkst. Dit is begrijpelijk, aangezien het gebrek aan bekendheid en gedeelde context het moeilijker maakt om gesprekken soepel te laten verlopen.
Na vreemden worden stiltes met leidinggevenden op het werk als het ongemakkelijkst ervaren; 41% van de Spanjaarden noemt deze situaties specifiek. Interessant is dat oudere generaties, met name degenen boven de 55 jaar, deze stiltes op de werkvloer als nog ongemakkelijker beschouwen.
Familiebanden spelen ook een rol: stiltes met verre familieleden of schoonfamilie worden door velen als ongemakkelijk ervaren. Dit kan te maken hebben met een gebrek aan frequente interactie of gedeelde ervaringen, wat leidt tot minder vloeiende gesprekken.
Situaties die leiden tot ongemakkelijke stiltes
Bepaalde situaties zijn berucht om het veroorzaken van ongemakkelijke stiltes. De top drie voor Spanjaarden zijn:
- In de lift met iemand anders: 79% voelt zich ongemakkelijk tijdens deze korte ritten, waar men vaak oogcontact vermijdt en niet weet wat te zeggen.
- Het beëindigen van een relatie: 73% ervaart ongemakkelijke stiltes tijdens deze emotioneel geladen gesprekken.
- Eerste dates, informele gesprekken met vreemden en begrafenissen: elk van deze situaties wordt door 72% van de Spanjaarden als ongemakkelijk ervaren wanneer er stiltes vallen.
Aan de andere kant worden familiebijeenkomsten (52%) en diepgaande gesprekken met de partner (53%) minder geassocieerd met ongemakkelijke stiltes, waarschijnlijk omdat er in deze contexten meer te bespreken valt.
Angst voor ongemakkelijke stiltes
De vrees voor het optreden van ongemakkelijke stiltes kan soms erger zijn dan de stilte zelf. In Spanje zijn de meest gevreesde situaties:
- Presentaties in het openbaar: 36% is bang voor stiltes tijdens het spreken voor een groep, uit angst de draad kwijt te raken of geen vragen te krijgen.
- Eerste dates: 34% vreest dat stiltes tijdens een eerste ontmoeting kunnen wijzen op een gebrek aan connectie of interesse.
- Conflictsituaties en interacties in kleine ruimtes zoals liften: 26% maakt zich zorgen over stiltes in deze contexten, omdat ze de spanning kunnen verhogen.
Regionale verschillen
Het onderzoek toont aan dat de tolerantie voor stilte varieert tussen verschillende Spaanse steden. Inwoners van Zaragoza en Valladolid voelen zich al na minder dan 6 seconden ongemakkelijk, terwijl mensen uit Santa Cruz de Tenerife, Vigo en San Sebastián bijna 8 seconden kunnen doorstaan voordat ze zich ongemakkelijk beginnen te voelen. Deze verschillen, oplopend tot bijna drie seconden, kunnen in een gesprek als aanzienlijk worden ervaren.