Recent heeft het Spaanse Congres de Wet ter Preventie van Voedselverspilling of Ley de Desperdicio Alimentario in het Spaans goedgekeurd. Deze wet, die al in januari 2024 door de regering werd voorgesteld, heeft tot doel de verspilling van voedsel te verminderen en legt nieuwe verplichtingen op aan verschillende schakels binnen de voedselketen, waaronder supermarkten, restaurants en consumenten.

Met deze wet wil Spanje een voortrekkersrol spelen in Europa op het gebied van voedselverspilling. Het doel is niet alleen om economische efficiëntie te bevorderen, maar ook om milieueffecten te verminderen en sociale rechtvaardigheid te bevorderen door voedsel beschikbaar te stellen aan degenen die het nodig hebben. Belangrijkste maatregelen van de wet:

1. Verplichting tot donatie van overtollig voedsel: Supermarkten met een oppervlakte van meer dan 1300 vierkante meter zijn verplicht samenwerkingsverbanden aan te gaan met non-profitorganisaties om overtollig voedsel te doneren. Deze donaties zijn vrijgesteld van btw. Daarnaast moeten supermarkten producten die esthetisch minder aantrekkelijk zijn, maar nog steeds geschikt voor consumptie, aanbieden aan klanten.
2. Aanbieden van verpakkingen voor overgebleven voedsel: Restaurants en bars zijn verplicht om klanten kosteloos verpakkingen aan te bieden, zodat ze overgebleven voedsel kunnen meenemen. Deze verpakkingen moeten herbruikbaar of recyclebaar zijn. Het doel is om consumenten bewuster te maken van voedselverspilling en hen aan te moedigen restjes mee naar huis te nemen.
3. Implementatie van preventieplannen: Alle bedrijven binnen de voedselketen moeten een plan ontwikkelen om voedselverspilling te voorkomen. Dit omvat het identificeren van kritieke punten waar verspilling kan optreden en het implementeren van maatregelen om dit te minimaliseren. Het plan moet ook alternatieve bestemmingen voor overtollig voedsel bevatten, zoals donatie of verwerking tot andere producten.
4. Prioritering van menselijke consumptie: De wet stelt dat overtollig voedsel primair moet worden bestemd voor menselijke consumptie, hetzij door donatie of herverdeling. Als dit niet mogelijk is, kan het voedsel worden verwerkt tot andere producten, zoals sappen of jam. Indien het voedsel niet meer geschikt is voor menselijke consumptie, kan het worden gebruikt voor diervoeder, compost of de productie van biobrandstoffen.
5. Verkoop van producten met naderende houdbaarheidsdatum: Supermarkten worden aangemoedigd om producten waarvan de houdbaarheidsdatum nadert tegen verlaagde prijzen aan te bieden. Dit moet consumenten stimuleren om deze producten te kopen en zo verspilling te verminderen. Daarnaast moeten consumenten beter worden geïnformeerd over het verschil tussen de “ten minste houdbaar tot”-datum en de “te gebruiken tot”-datum om verwarring te voorkomen.
6. Sancties bij overtreding: Bedrijven die de wet overtreden, kunnen boetes krijgen variërend van 2000 tot 500.000 euro, afhankelijk van de ernst van de overtreding. Het niet hebben van een preventieplan of het opzettelijk vernietigen van voedsel dat nog geschikt is voor consumptie, wordt als ernstige overtreding beschouwd.
7. Bewustwording en educatie: De wet benadrukt het belang van educatie en bewustwording bij consumenten over de impact van voedselverspilling. Er zullen campagnes worden opgezet om consumenten te informeren over hoe ze voedselverspilling thuis kunnen verminderen en hoe ze bewuster kunnen omgaan met voedselconsumptie.