In Spanje begint het cohousing-model voor senioren langzaam op te komen, maar het heeft nog een lange weg te gaan. Cohousing, waarbij senioren samen een huis delen met zowel privé- als gemeenschappelijke ruimtes, is oorspronkelijk afkomstig uit Scandinavië. Het concept is bedoeld om eenzaamheid onder ouderen tegen te gaan en hen een gevoel van gemeenschap te geven. In Spanje zijn er enkele succesvolle cohousing projecten, maar over het algemeen heeft het concept moeite om echt door te breken.
Een van de grootste uitdagingen is dat er geen eenduidige definitie is van cohousing. Termen als coliving, senior living en cohousing worden door elkaar gebruikt, terwijl ze verschillende betekenissen hebben. Dit leidt tot verwarring en maakt het lastig om cohousing projecten op te zetten binnen bestaande wettelijke kaders. Er is behoefte aan een duidelijke afbakening van het concept cohousing.
Ook de cultuurverschillen tussen Spanje en Scandinavië spelen een rol. In Scandinavië is men gewend aan meer individualistisch wonen, terwijl in Spanje de familiebanden hechter zijn. Ouderen woonden traditioneel bij familie of in een verzorgingshuis. Pas recent begint de behoefte te ontstaan aan alternatieve woonvormen nu steeds meer ouderen alleen komen te staan. Deze omslag in denken vergt tijd.
Een uitdaging op juridisch gebied is dat cohousingprojecten vaak worden beschouwd als collectieve huisvesting in plaats van individuele woningen volgens de wet. Dit kan leiden tot problemen met bestemmingsplannen en vergunningen. De huidige wetgeving sluit nog niet goed aan bij dit relatief nieuwe concept, wat complicaties met zich meebrengt.
Ook de financiering en subsidies voor cohousing zijn nog niet goed geregeld. Banken zijn terughoudend met het verstrekken van leningen omdat het om collectief wonen gaat in plaats van individueel bezit. Dit bemoeilijkt de haalbaarheid van initiatieven.
Een vraagstuk is ook hoe om te gaan met de toenemende zorgbehoefte van bewoners. In de beginfase kan een groep zeer actieve senioren een community beginnen, maar gaandeweg kunnen gezondheidsproblemen ontstaan. Niet elk cohousing project is voorbereid op intensieve zorg. Sommige senioren zullen dan toch moeten verhuizen. Een optie is om externe zorgprofessionals in te huren. Maar dit vergt een goede financiële basis.
Bij cohousing moeten uiteenlopende persoonlijkheden met elkaar samenleven. Dit kan soms tot wrijvingen en conflicten leiden. Niet iedereen is even sociaal of meegaand. Een goede selectieprocedure voor nieuwe bewoners is belangrijk. Ook moeten er goede afspraken worden gemaakt over omgangsvormen.
De mate van betrokkenheid en verantwoordelijkheid voor gemeenschappelijke taken kan tussen bewoners verschillen. Sommigen zetten zich enthousiast in voor de community, terwijl anderen een meer afwachtende houding hebben. Dit kan spanningen opleveren. Afspraken over wederkerigheid zijn nodig.
Hoge kosten
Het opzetten van een cohousing project vergt een aanzienlijke initiële investering en is daardoor alleen weggelegd voor de iets draagkrachtigere senioren. Goedkopere koopopties zouden cohousing voor een bredere groep toegankelijk maken.
Ook de maandelijkse lasten kunnen een drempel zijn, vooral voor senioren met een klein pensioen. Er zijn vaste woonlasten, plus de bijdrage voor de gemeenschappelijke voorzieningen zoals maaltijden en activiteiten. Financiële ondersteuning van de overheid zou cohousing betaalbaarder maken.
