De Bank van Spanje waarschuwt voor grote veranderingen in de arbeidsmarkt door technologische en demografische ontwikkelingen. Daarnaast zegt de Banco de España dat tegen het jaar 2035 Spanje minstens 25 miljoen immigranten nodig heeft om de vergrijzing in het land te compenseren. Volgens het jaarverslag 2023 zullen er in dat jaar 14,85 miljoen mensen ouder dan 65 jaar zijn.
De Spaanse bevolking vergrijst in een snel tempo: in 2023 is 19,7% van de bevolking 65 jaar of ouder, vergeleken met 18,3% in 2020. Naar verwachting zal dit percentage tegen 2050 stijgen tot 29,7%, waarmee Spanje een van de meest vergrijzende landen ter wereld zal worden.
De vergrijzing van de beroepsbevolking heeft belangrijke gevolgen voor de arbeidsmarkt. Ten eerste leidt het tot een daling van het aantal werknemers in de beroepsbevolking. Zo zal het aantal werknemers in de leeftijd van 16 tot 64 jaar naar verwachting dalen van 34,8 miljoen in 2023 tot 29,3 miljoen in 2050.
Ten tweede leidt de vergrijzing tot een verschuiving in de samenstelling van de beroepsbevolking, met een toenemend aandeel werknemers op oudere leeftijd. Zo zal het percentage werknemers van 55 jaar of ouder naar verwachting stijgen van 24,2% in 2023 tot 38,5% in 2050.
Ten derde leidt de vergrijzing tot een daling van de productiviteit van de beroepsbevolking, aangezien oudere werknemers over het algemeen minder productief zijn dan jongere werknemers. Dit komt door een aantal factoren, zoals een afname van de fysieke en cognitieve vermogens en een lagere mate van aanpassing aan nieuwe technologieën.
Om de negatieve gevolgen van de vergrijzing van de beroepsbevolking tegen te gaan, is één van de voorgestelde maatregelen het verlengen van de levensduur. Dit houdt in dat de pensioenleeftijd wordt verhoogd, zodat werknemers langer doorwerken.
Het verlengen van de levensduur heeft echter een aantal nadelen. Ten eerste kan het leiden tot een vermindering van de arbeidsparticipatie van oudere werknemers, aangezien ze mogelijk niet in staat of bereid zijn om langer door te werken. Ten tweede kan het de werkloosheid onder jongere werknemers verhogen, aangezien ze mogelijk moeilijk werk kunnen vinden als oudere werknemers langer blijven doorwerken.
Bovendien is het verlengen van de levensduur onvoldoende om de negatieve gevolgen van de vergrijzing van de beroepsbevolking tegen te gaan. Zo blijkt uit een studie van het Spaanse ministerie van Arbeid en Sociale Zaken dat het verhogen van de pensioenleeftijd met één jaar de uitgaven voor pensioenen slechts met 0,5-1% zou verminderen.