De zomers worden steeds warmer en hittegolven komen vaker voor. Dit heeft grote gevolgen voor de samenleving, vooral voor de kwetsbaarste groepen. Volgens de maandelijkse schattingen van het MoMo, onderdeel van het Instituto de Salud Carlos III, zijn er in juli 2024 in Spanje maar liefst 771 ouderen overleden door de hoge temperaturen.

Het grootste deel van deze sterfgevallen zou zich in de laatste dagen van de maand hebben voorgedaan. Volgens de prognoses van MoMo zouden vooral mensen ouder dan 65 jaar geraakt worden (97,4%), met een bijzonder hoge incidentie onder degenen ouder dan 85 jaar (71,47%).

Het is belangrijk om in gedachten te houden dat deze schatting niet zomaar het aantal sterfgevallen door hitteberoerte weergeeft, maar eerder de doden die worden verwacht door factoren die aan hoge temperaturen kunnen worden gekoppeld.

Het getal 771 komt voort uit een verschil tussen de verwachte sterfgevallen door temperatuur en de basisinschattingen. In 2023 waren er 3009 sterfgevallen door overmatige hitte. In 2022 lag dat aantal bijna op 5000. Deze cijfers zijn gebaseerd op schattingen van het Instituto de Salud Carlos III.

Het is belangrijk om te vragen wat de oorzaken zijn van sterfgevallen door hoge temperaturen.

Het antwoord is complex, omdat er verschillende processen plaatsvinden wanneer een organisme extreme hitte ervaart. Een deel van de sterfgevallen kan worden toegeschreven aan multi-orgaanfalen. Dit falen is te wijten aan overmatige koorts, uitdroging en het incapabele vermogen tot thermoregulatie. Daarnaast kunnen, in gevallen waar mensen niet overlijden, bepaalde organen schade oplopen.

In de ernstigste situaties kan overmatige hitte leiden tot een hitte-shock. Dit is een medische toestand waarbij het lichaam teveel warmte vasthoudt en deze niet kan afvoeren. Kenmerken van hitte-shock zijn onder andere een lichaamstemperatuur die kan oplopen tot 41 graden, symptomen zoals verwarring, duizeligheid en een snelle hartslag. Hitte-shock is een levensbedreigende noodsituatie die directe en effectieve behandeling vereist.

De meeste extra sterfgevallen door hitte zijn niet veroorzaakt door een hitteberoerte of hitte-uitputting, maar ze zijn vooral het resultaat van verergeringen van chronische aandoeningen. Dit heeft invloed op de gezondheid van kwetsbare groepen.