MADRID – Spanje scoort dit jaar (2022) slechter dan vorig jaar (2021) op de persvrijheidsindex wat de vrijheid van de pers weergeeft in 180 landen. Terwijl Spanje in 2021 nog op de 29e plaats stond is het land in 2022 gezakt naar de 32e plaats. Spanje staat lager dan Nederland (28) en België (23) op de lijst en heeft de kleur geel gekregen
De cijfers zijn te zien op de jaarlijkse internationale persvrijheidsindex van Verslaggevers Zonder Grenzen (VZG) of in het Engels Reporters without Borders (RSF) die dit jaar voor de 20e keer werd samengesteld. Er werden in totaal 180 landen onderzocht waarbij de onderzoekers hebben gekeken naar allerlei factoren die onderverdeeld zijn in vijf categorieën. Landen zijn daarna onderverdeeld in kleuren donkerrood (ernstig); lichtrood (moeilijk); oranje (problematisch); geel (bevredigend); groen (goed).
Op DEZE KAART zijn alle landen te zien en de kleuren die daarbij horen. Zo is te zien dat de Noordelijke landen zoals Noorwegen (1), Denemarken (2), Zweden (3), Estland (4) en Finland (5) bovenaan staan en samen met Ierland (6), Portugal (7) en Costa Rica (8) groen gekleurd zijn.
Spanje (32) staat in het rijtje gele landen, net zoals Nederland (28) en België (23) maar ook andere EU-landen zoals Frankrijk (26), Duitsland (16), Oostenrijk (31), Tsjechië (20) en Slowakije (27) om enkele landen te noemen.
Spanje heeft een score van 76,71 en in het rapport staat dat het niveau van geweld tegen journalisten aanzienlijk is gedaald vanwege een afname van de spanning over de Catalaanse onafhankelijkheidseisen. Het werd daarna niet nieuw leven ingeblazen door de protesten tegen maatregelen om de pandemie in te dammen. Politieke polarisatie en fragmentarische wetgeving bedreigen echter wel het recht op informatie.
Het Spaanse media landschap kenmerkt zich door een hoge mate van concentratie op nationaal niveau. De particuliere mediagroepen Atresmedia en Mediaset en de publieke radio- en tv-omroep RTVE vertegenwoordigen meer dan 75% van de omroep mediasector. Op regionaal niveau wordt deze sector gekenmerkt door een aanzienlijke aanwezigheid van openbare omroepen wat het risico op politieke inmenging vergroot. Er is meer diversiteit in de geprinte media (kranten)
Net als de Spaanse samenleving zelf is een deel van de media gepolariseerd en vervangen ze steeds vaker de berichtgeving door opinie, een trend die het publieke wantrouwen jegens journalisten aanwakkert. Sommige media hebben de regering van premier Pedro Sánchez beschuldigd van een gebrek aan transparantie bij het omgaan met informatie over de pandemie, terwijl extreemrechts journalisten lastig valt en belastert als deze niet schrijft wat zij willen.
Protesten tegen pandemie beperkende maatregelen gingen in Spanje niet gepaard met significant geweld tegen journalisten. Tegelijkertijd heeft een de-escalatie in het conflict over de Catalaanse onafhankelijkheidseisen, die eerder had geleid tot geweld tegen verslaggevers door demonstranten en politie, geleid tot een afname van het aantal fysieke aanvallen. Een groeiend aantal journalisten wordt echter op sociale media lastiggevallen.