De eerste 21 Spaanse en 4 Nederlandse activisten van de Global Sumud Flotilla zijn dit weekend veilig teruggekeerd naar Spanje, onder wie ook de voormalige burgemeester van Barcelona, Ada Colau. Zij behoorden tot de groep die door Israël werd aangehouden nadat hun schip, dat hulpgoederen richting Gaza vervoerde, in internationale wateren was onderschept.
Bij aankomst op het vliegveld van Madrid spraken de teruggekeerde Spanjaarden over zware mishandeling en vernedering tijdens hun detentie. “Ze sloegen ons, bonden onze handen en voeten vast, blinddoekten ons en staken ons in kooien,” verklaarde deelnemer Rafael Borrego. Volgens verschillende getuigen werden ze dagenlang zonder water of medische zorg vastgehouden, terwijl bewakers hen met honden intimideerden.
De Spaanse regering bevestigde dat nog 28 activisten vastzitten in Israëlische gevangenissen. Er zijn ook nog 6 Nederlandse activisten achtergebleven in Israël. Zij weigeren een door Israël opgestelde verklaring te ondertekenen waarin staat dat ze het land “illegaal” zijn binnengekomen. Door die weigering blijft hun vrijlating voorlopig geblokkeerd. Diplomatieke bronnen melden dat Spanje en de Europese Unie onderhandelen over een oplossing zodat ook zij spoedig kunnen terugkeren.
Ada Colau beschreef haar ervaring als “de zwaarste van mijn leven” en benadrukte dat de actie vreedzaam en humanitair bedoeld was. “We wilden medicijnen en voedsel naar Gaza brengen, niet provoceren,” verklaarde ze. Ze eiste dat Spanje en Europa duidelijker stelling nemen tegen wat zij “de onmenselijke behandeling van vredesactivisten” noemde.
Israël stelt dat de activistenvloot de zeeblokkade rond Gaza probeerde te doorbreken en dat de arrestaties gerechtvaardigd waren. De activisten betogen daarentegen dat ze zich op internationale wateren bevonden en volledig vreedzaam handelden. Spaanse mensenrechtenorganisaties hebben inmiddels opgeroepen tot een onafhankelijk onderzoek naar de behandeling van de gevangenen.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt “met maximale diplomatieke inzet” te werken aan de vrijlating van de overgebleven activisten. Verwacht wordt dat een nieuwe groep in de komende dagen naar Spanje zal worden teruggevlogen zodra de onderhandelingen vorderen.