Vanaf 9 oktober 2025 zijn alle Spaanse en Europese banken verplicht om bij directe overboekingen te controleren of de naam van de ontvanger overeenkomt met het opgegeven IBAN-nummer. Deze maatregel maakt deel uit van een nieuwe Europese verordening die bedoeld is om online fraude en zogeheten ‘man-in-the-middle’-aanvallen te voorkomen.
Bij dit type fraude onderscheppen criminelen de communicatie tussen klant en bank, bijvoorbeeld door valse facturen of e-mails te sturen waarin het rekeningnummer subtiel is aangepast. Tot nu toe hoefden banken alleen te controleren of het IBAN geldig was, niet of de naam bij de rekening hoorde. Dat maakte het voor fraudeurs relatief eenvoudig om geld naar hun eigen rekeningen te sluizen zonder dat de bank dat opmerkte.
Met de nieuwe regels komt daar verandering in. Banken moeten voortaan automatisch controleren of de naam en het IBAN-nummer overeenkomen voordat een overboeking wordt uitgevoerd. Als er een verschil wordt ontdekt, moet de klant een waarschuwing krijgen dat de gegevens mogelijk niet kloppen. Pas daarna kan de klant besluiten om de transactie al dan niet door te zetten.
De Europese wet schrijft bovendien voor dat banken verantwoordelijk zijn als ze deze controle niet goed uitvoeren. Wordt een fout niet opgemerkt en gaat het geld toch naar de verkeerde rekening, dan moet de bank het bedrag direct terugbetalen aan de klant. Daarmee wil Brussel het vertrouwen in het betalingsverkeer vergroten en slachtoffers van fraude beter beschermen.
Voor de banken zelf betekent dit een flinke uitdaging. Ze moeten hun systemen aanpassen om de naam-IBAN-controle in real time uit te voeren en tegelijk de privacy van klanten waarborgen. Ook zullen ze duidelijke procedures moeten opstellen om waarschuwingen en klachten correct af te handelen.
Volgens juridische experts markeert deze verandering een keerpunt in de aansprakelijkheid van banken bij online betalingen. Waar ze voorheen vaak niet verantwoordelijk werden gehouden bij authentieke transacties, ligt die verantwoordelijkheid nu wél nadrukkelijk bij de financiële instellingen. Voor consumenten betekent dat een extra laag bescherming bij hun dagelijkse overboekingen.