MADRID – Op 6 december 2018 wordt er op de Día de la Constitución stilgestaan bij het feit dat de Spaanse grondwet alweer 40 jaar bestaat. Deze carta magna werd opgesteld in 1978, slechts 3 jaar na de dood van dictator Franco op een moment dat veel mensen een verandering wilden hebben. De grondwet is 40 jaar oud en gedurende al die jaren is deze nauwelijks aangepast. Is het nu tijd voor verandering? Wat vinden de Spanjaarden anno 2018 van de Spaanse grondwet.
40 jaar geleden was de grondwet (constitución) een grote onbekende voor de inwoners van Spanje. Deze konden slechts via de radio, de gedrukte pers en de televisie erachter komen waar het allemaal om ging bij het referendum over de Spaanse grondwet.
Vraag
Er werd op 6 december 1978 aan de Spanjaarden één vraag gesteld: “¿Aprueba usted la Constitución?” ofwel “keurt u de grondwet goed?”. 90% van de Spanjaarden steunde de Spaanse grondwet waarvan een overgroot deel geen idee had wat er allemaal in stond en wat het betekende.
Wijziging
Nu is het 40 jaar later en is er veel te doen over de grondwet. Anno 2018 vindt volgens de barometer van het Centro de Investigaciones Sociológicos (CIS) 70% van de Spanjaarden dat de grondwet op de een of andere manier aangepast moet worden. Slechts 15% van de bevolking zegt dat de grondwet moet blijven zoals die nu is terwijl 14% aangeeft dat de grondwet een grote hervorming nodig heeft.
Bij de Spanjaarden die voor veranderingen zijn zegt 32% dat er slechts kleine dingen aangepast zouden moeten worden aan de grondwet om deze aan de huidige tijd aan te passen zoals wie beslist over het onderwijs en de gezondheidszorg in Spanje of een betere controle op de politiek in het land.
Politici
Ook de meeste politici zijn het met elkaar eens dat de grondwet wijzigingen, hervormingen of direct een nieuw project nodig heeft. Zo wil de Partido Popular (PP) slechts kleine wijzigingen aan de grondwet waarbij sommige artikelen aangepast moeten worden.
De Ciudadanos (C’s) partij is duidelijker en meent dat er meerdere kleinere en enkele grote wijzigingen en hervormingen nodig zijn om de grondwet van 1978 aan te passen aan de huidige tijd en het huidige politieke klimaat.
Podemos gaat nog verder en wil de grootste wijziging van alle politieke partijen, het opschorten van de constitutionele monarchie en het Koningshuis afschaffen waarbij Felipe VI niet meer het staatshoofd dient te zijn.
De huidige socialistische regering van de PSOE zegt dat er tijdens deze legislatuur geen tijd is om de grondwet grondig te hervormen maar geeft wel aan dat na 40 jaar er wijzigingen dienen plaats te vinden zonder aan te geven welke dat zouden moeten zijn.
En dan is er nog de extreem rechtse partij VOX waar zoveel over geschreven en gesproken wordt in Spanje en Europa op dit moment. Als het aan VOX ligt wordt de grondwet extreem hervormd. Dat blijkt wel uit de “100 medidas para la España Viva” waarin o.a. staat dat de deelstaat Catalonië ophoud te bestaan, dat uiteindelijk alle autonomieën in Spanje verdwijnen en en er slechts één regering en één parlement moet komen. Alleen al met deze maatregelen klopt er al helemaal niets meer van de huidige grondwet.