8 december: Onbevlekte Ontvangenis van María is een nationale feestdag in Spanje

Op 8 december is er elk jaar een nationale feestdag in Spanje, waarop men doorgaans een dag vrij heeft om tijd door te brengen met familie. Deze vrije dag volgt op de 6e december, Día de la Constitución, waardoor veel mensen vaak twee dagen achter elkaar vrij zijn. Op deze dag wordt de Onbevlekte Ontvangenis van Maria gevierd, ook wel bekend als de Inmaculada Concepción.

Op 8 december staat de Inmaculada Concepción, oftewel de Onbevlekte Ontvangenis van Maria, centraal. Dit is een dogma van de katholieke Kerk dat op deze datum als hoogfeest wordt gevierd, negen maanden voorafgaand aan het feest van Maria’s geboorte op 8 september. Het dogma onderstreept de bijzondere positie van Maria door te beweren dat zij werd ontvangen en geboren zonder besmet te zijn met de erfzonde.

In Spanje en diverse andere katholieke landen is deze dag een feestdag, wat betekent dat het ook een vrije dag is. Dit is echter niet het geval in landen zoals België en Nederland. Een bijzonderheid is dat als het hoogfeest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria op een zondag in de Advent valt, dit wordt verplaatst naar 9 december; dit gebeurt in 2024. Verschillende autonome regio’s hebben, maar niet allemaal, de vrije werkdag verplaatst naar maandag 9 december.

Wonder van Empel

8 december staat in de geschiedenisboeken ook bekend als het ‘wonder van Empel’ of de ‘Slag bij Empel’, een gebeurtenis in december 1585 tijdens de Tachtigjarige Oorlog waarbij 4000 Spaanse soldaten ontsnapten aan vernietiging door Staatse troepen in de omgeving van Oud-Empel.

De Spaanse troepen zaten vijf dagen vast in de kou en regen, ingesloten tussen de Staatse troepen met hun schepen op het water. De schutters op de schepen vuurden van 4 tot 7 december voortdurend op de Spaanse stellingen. Om zich tegen de dreigende landing van de Staatsen te beschermen, groeven de tercios zich in rond de kerk van Empel. 

Een Spaanse soldaat vond daarbij een onbeschadigd schilderij dat de Onbevlekte Ontvangenis van Maria voorstelde. Men besloot de afbeelding in de kerk te plaatsen, waarna een gebed plaatsvond. De volgende dag, 8 december, was de dag waarop de Onbevlekte Ontvangenis traditioneel al enige eeuwen werd gevierd, en de Bossche Lieve-Vrouwe-broederschap hield een plechtige processie om Gods hulp af te smeken over de ingesloten Spaanse soldaten, die hun katholieke geloofsgenoten waren.

Later die dag begon het hard te vriezen. De schepen, die dreigden in te vriezen, moesten zich terugtrekken naar het open water van de Maas. Twee dagen later begon het te dooien en zo konden de Spaanse troepen weer terug worden gebracht in ‘s-Hertogenbosch.

De verering van Maria nam in militaire kringen daarna een hoge vlucht. Er werd een broederschap opgericht die de naam droeg “Soldaten der Onbevlekt Ontvangen Maagd”. In 1892 werd Maria ten slotte de patrones van de Spaanse infanterie bij koninklijk decreet.