CÁDIZ – Afgelopen zaterdag was er bij veel mensen die zich in of nabij de haven van de kustplaats Conil in de provincie Cádiz bevonden, even een moment van angst vanwege de snelle terugtrekking van de zee. Tegenwoordig weten veel mensen wel dat als de zee zich in sneltreinvaart terugtrekt er kans is op een tsunami. In dit geval was er sprake van een natuurverschijnsel.
Er was even sprake van paniek en angstige momenten bij veel waarnemers van de terugtrekking van de zee (bajada de la marea) en ook 112 en de Protección Civil (burgerwacht) kregen veel meldingen binnen. Er was echter geen sprake van een voorbode van een tsunami maar de terugtrekking van de zee had te maken met de stand van de zon.
In het Spaans wordt er gesproken over ‘afelio’ wat in het Nederlands de naam ‘aphelium’ heeft gekregen. Dat is het punt in de baan van een planeet dat in een elliptische baan om de zon draait en dat het verst van de zon gelegen is. De tegenhanger van het aphelium is het perihelium of ‘perihelio’ in het Spaans waarbij de baan de zon het dichtst nadert.
In dit geval ging het dus om de aarde die zich zaterdag op een punt het verst van de zon vandaan bevond. Dit fenomeen gebeurt altijd begin juli en ook dit keer wisten specialisten dat het zou gebeuren. Maar nooit eerder heeft men in Conil te maken gehad met de gevolgen van de ‘afelio’ dus de terugtrekking van de zee was uniek te noemen. Overigens vindt de tegenhanger van dit fenomeen ‘perihelio’ altijd plaats begin januari.
Dat de mensen in Conil dachten aan een tsunami bij het zien van de terugtrekking van de zee is niet zo vreemd. Slechts momenten voor de ‘afelio’ vond er namelijk een aardbeving plaats nabij Conil met een kracht van 2,6 op de schaal van Richter. Dat is slechts een kleine aardbeving en niet genoeg om een tsunami te veroorzaken maar mensen trekken soms te snel een conclusie.
Het fenomeen ‘afelio’ moet men niet verwarren met de zogenaamde ‘rissaga’ ofwel ‘meteotsunami’ welke regelmatige plaatsvindt bij het Balearen eiland Menorca en soms ook bij Mallorca en de Middellandse Zeekust op het vasteland. In dat geval stijgt het water juist door invloed van meteorologische invloeden.
⚠ #FMA • Hoy es el #afelio (efecto frenada del planeta) en determinados recovecos morfológicos de la costa como es el puerto de #Conil, no te alarmes, es un descenso brusco de la marea. #NoVieneTsunami. pic.twitter.com/EKKEYHa0fu
— Protección Civil 🇪🇸GNA🇪🇺 (@ProtCivilGNA) July 6, 2019