De supermarktsector in Spanje wordt gekenmerkt door een intense strijd tussen verschillende ketens, waarbij Mercadona de leiding heeft als de grootste speler op het gebied van verkoopvolume. Echter, territoriaal gezien heeft deze reus te maken met verrassende concurrentie van kleinere ketens zoals Grupo Día, die ondanks een lagere marktaandeel toch een sterke aanwezigheid heeft in diverse regio’s.
Mercadona is onbetwistbaar de koning van de Spaanse supermarkten. Met meer dan 1600 winkels en een marktaandeel dat recentelijk boven de 25% is gestegen, blijft het bedrijf groeien, zelfs te midden van een wereldwijde crisis en inflatie. Dit maakt Mercadona niet alleen de grootste keten in Spanje, maar ook de meest winstgevende supermarkt ter wereld.
Toch is het opmerkelijk dat ondanks dit succes, Mercadona’s geografische spreiding niet zo doeltreffend is als men zou verwachten. De winkels zijn vaak zodanig verspreid dat ze vooral sterk vertegenwoordigd zijn in de provincie Ciudad Real, terwijl andere gebieden minder goed bediend worden. Maar consumenten zijn bereid om in de auto te stappen en meer kilometers te maken om naar een Mercadona te gaan, in plaats van het bezoeken van de ‘buurtsuper’.
In contrast staat Grupo Día, dat met zijn 2300 winkels de grootste fysieke aanwezigheid in het land heeft. Ondanks dat hun marktaandeel slechts 3,6% bedraagt, zijn ze de referentie voor veel consumenten in bijvoorbeeld de “leeggelopen” gebieden van Spanje. Na een jaar waarin het bedrijf een derde van zijn winkels verloor, is er nu een herstel in gang gezet; Día plant de opening van 300 nieuwe winkels voor 2029.
Belangrijk is te weten dat in het onderzoek van El Orden Mundial niet is gekeken naar twee grote buitenlandse spelers. Lidl, met een marktaandeel van 6,5% wat goed is voor de derde plaats, net achter Carrefour met een marktaandeel van 9,8%. Ook werd niet gekeken naar de ALDI, die inmiddels een marktaandeel heeft van 1,7%.
Regionale Ketens
Naast de grotere spelers zijn er ook regionale ketens die een significante impact hebben op de markt. Covirán, afkomstig uit Granada, is een voorbeeld van een keten die sterk aanwezig is in kleine gemeenten en zich richt op de verkoop van verse producten. Met een focus op buurten met minder dan 2000 inwoners heeft Covirán een unieke niche ingenomen, vooral in Oost-Andalusië en Cantabrië.
Andere regionale ketens zoals Eroski (in het Baskenland), Consum (in de Valenciaanse Gemeenschap), Condis (in Catalonië), Gadis (in Galicië) en BM (in Cantabië en het Baskenland) zijn ook erg belangrijk. Samen vormen deze ketens ongeveer 18% van de totale omzet in de voedingsdistributie en zijn ze verantwoordelijk voor een stijging van 0,7% in het afgelopen jaar. Hun strategie van persoonlijke service en versproducten spreekt consumenten aan die van traditionele buurtwinkels komen.
Concurrentie en diversiteit
Spanje is een van de meest competitieve markten in Europa als het gaat om supermarkten. In tegenstelling tot landen als Italië en Duitsland waar de top vijf ketens 70% of meer van de omzet in handen hebben, beheersen de grootste vijf ketens in Spanje samen slechts de helft van de markt. Dit komt deels door de voorkeur van Spaanse consumenten voor verse voedingsmiddelen, wat betekent dat traditionele winkels zoals fruithandels en slagerijen nog steeds een aanzienlijk marktaandeel van ongeveer 15% bezitten.
Invloed lokale merken
De concurrentie voor Mercadona komt dus niet alleen van internationale giganten, maar ook van lokale merken die zich weten te verankeren in specifieke regio’s. Deze kleinere supermarkten zijn vaak beter in staat om in te spelen op de behoeften van de lokale bevolking, wat hen een voordeel geeft in termen van klantbinding.
Consum, bijvoorbeeld, is inmiddels de zesde grootste supermarktketen in Spanje geworden. Ze breiden snel uit buiten de Valenciaanse Gemeenschap naar provincies zoals Murcia en Albacete, en profiteren van hun sterke regionale merkidentiteit.
Daarnaast is de van oorsprong Nederlandse Spar, hoewel onderdeel van een internationale groep, vooral actief aan de kust en in toeristische gebieden. Ze richten zich op een internationaal publiek, waardoor ze zones prioriteren met een hoge bezoekersfrequentie van buitenlandse toeristen.
Methodologie onderzoek
Deze bevindingen zijn gebaseerd op een analyse van meer dan 6000 locaties van de meest voorkomende supermarktketens in Spanje. De gegevens zijn verzameld uit OpenStreetMap en omvatten enkel de twaalf meest prominente ketens, inclusief hun franchises zoals Charter met Consum. Kleinere regionale ketens zoals Dinosol en Froiz zijn niet meegenomen in deze analyse.
Door de variëteit en complexiteit van de Spaanse supermarktsector wordt duidelijk dat de strijd om klanten niet alleen gaat om prijs, maar ook om locatie en versheid van producten. Supermarkten moeten zich aanpassen aan de unieke voorkeuren en gewoonten van Spaanse consumenten om succesvol te blijven.
