MADRID – Vergrijzing is een ‘probleem’ in de meeste Europese landen maar in Spanje gaat dit proces steeds sneller. Recent schreven we nog dat het alweer het achtste achtereenvolgende jaar is dat er meer overledenen zijn dan nieuwgeboren en dat er steeds minder kinderen geboren worden in Spanje waar het gemiddelde aantal kinderen per familie al veel lager is dan andere EU-landen.
Maar dit jaar heeft Spanje een nieuw record erbij, een vergrijzingsrecord om het zo maar te noemen. Volgens de meest recente gegevens van het Spaanse Instituut voor de Statistiek zijn er voor elke 100 minderjarigen onder de 16 jaar in Spanje nu 133 ouderen boven de 64 jaar. Dat is 133,5% wat 4,4% meer is dan in 1999 toen dat percentage nog 129,1% was.
In 1999 was de vergrijzing 99% maar vanaf 2000 kan Spanje als een vergrijzend land beschouwt worden met een vergrijzingsgraad wat boven de 100% ligt en steeds verder stijgt. Bijkomend probleem is dat Spanje een van de laagste vruchtbaarheidscijfers heeft terwijl de levensverwachting stijgt.
In 2021 had Spanje een geboortecijfer van 7 geboorten per 1.000 vrouwen en bereikte het aantal nieuwgeborenen het laagste cijfer in de historische reeks met 338.532 nieuwgeborenen, een daling van 39% ten opzichte van tien jaar geleden. Het vruchtbaarheidscijfers bereikte ook een minimum met 1,19 kinderen per vrouw wat ruim onder het niveau van generatievervanging ligt en 2,1 zou moeten bereiken.
De levensverwachting daarentegen is in 2021 gestegen naar 83 jaar wat meer is dan de 79 jaar in 1991. Deze vergrijzing heeft een impact op de verhouding voor de bijdragen aan het sociale systeem per gepensioneerde wat vorig jaar 2,2 was maar 2,6 moet zijn om het sociale systeem in stand te houden. De huidige verhouding is geen garantie voor de houdbaarheid van het pensioenstelsel, aldus de Adecco Foundation.
De vergrijzing van de bevolking is ook zichtbaar op de arbeidsmarkt waar 20% van de personen die een baan heeft of zoekt in Spanje 55 jaar of ouder is, vergeleken met 12% tien jaar geleden. Op deze manier zullen in 2030 de 55-plussers bijna 30% van de actieve bevolking uitmaken. Momenteel zijn echter 562.900 werkenden van boven deze leeftijd op zoek naar werk in Spanje, terwijl 66% langdurig werkloos is, vergeleken met 47% voor de rest van de bevolking.