MADRID – Het was te verwachten nadat de Spaanse regering de Marokkaanse plannen voor Westelijke Sahara heeft gesteund dat Algerije maatregelen zou nemen. Op woensdag werd bekend dat Algerije zich terugtrekt uit het vriendschapsverdrag dat twintig jaar geleden in 2002 werd gesloten met Spanje. Terwijl Spanje zegt dit besluit te betreuren en de Europese Unie Algerije vraagt om dat radicale besluit terug te draaien, wordt vooralsnog de gaslevering aan Spanje vanuit Algerije gegarandeerd.
De regeringen van Algerije en Spanje hebben een meningsverschil over de status en oplossingen voor de Westelijke Sahara. Spanje steunt (net zoals Nederland) de plannen van Marokko om de Westelijke Sahara een vergaande vorm van autonomie te geven behalve de controle over het buitenlands beleid en defensie. Terwijl Spanje daar geheel tegen verwachting mee instemt, is Algerije daar absoluut niet blij mee.
De Spaanse premier heeft na een jarenlange neutraliteit wat betreft deze politieke kwestie eindelijk een standpunt genomen maar dat is niet bij iedereen goed gevallen. In de Spaanse politiek begrijpt niemand dit besluit terwijl men ook in Algerije en uiteraard de Westelijke Sahara de ommekeer van premier Sánchez opmerkelijk en onacceptabel vinden.
Algerije heeft nu een grote stap genomen en het vriendschapsverdrag of in het Spaans ‘Tratado de Amistad, Buena Vecindad y Cooperación’ tussen Spanje en Algerije meteen verlaten. Dat betekent in de praktijk dat Spaanse maar ook in mindere mate EU-bedrijven geen zaken meer kunnen doen met Algerije en dat de politieke ruzie groter is geworden.
Hoewel het ‘Verdrag van vriendschap, goed nabuurschap en samenwerking’ tussen de twee landen in 2002 werd ondertekend, drie maanden na het incident op het eilandje Perejil, hebben beide landen al sinds 3 juli 1962 diplomatieke banden onderhouden. Abdelaziz Buteflika, president van Algerije, en de toenmalig premier van Spanje, José María Aznar, definieerden het verdrag als ‘strategisch’ en reguleerde meerdere gebieden: van economisch en financieel tot defensie en veiligheid. Beide premiers kwamen ook overeen ‘speciale aandacht te besteden aan infrastructuurprojecten, met name op het gebied van energie’ waarna onder andere de Medgaz-pijpleiding die van de Afrikaanse kust naar Almeria in Spanje loopt te verlengen en de aardgaslevering te vergroten.
Vooralsnog meent de Spaanse regering niet dat de beëindiging van het vriendschapsverdrag gevolgen zal hebben voor de gaslevering aan Spanje. Volgens de Spaanse regering is Algerije altijd een betrouwbare partner geweest en dat zal het land ook nu laten zien. Algerije is op dit moment niet meer de grootste exporteur van aardgas naar Spanje. Terwijl Spanje ook met Nigeria gesprekken voert over gas- en olieleveringen, komt tegenwoordig de meeste aardgas uit de Verenigde Staten.
Spanje heeft de levering van aardgas vanuit Algerije al flink gereduceerd tot 23% van het totaal in de maand april (2022). Bijna 31% van de aardgas in Spanje komt tegenwoordig uit de Verenigde Staten en 16,4% uit Nigeria. Terwijl de levering van aardgas uit Algerije de afgelopen 24 maanden is gedaald met 35%, is dat met 313% gestegen uit de Verenigde Staten en met 50,3% uit Nigeria.
Spanje importeert niet alleen aardgas maar exporteert ook. Zo ging in de maand april (2022) 71,7% van de aardgasexport naar Frankrijk en staat Nederland met 23,9% op een tweede plaats op de lijst van exportlanden, zo is te zien op de website van Cores.
