Een gepensioneerde man in Castilla y León moet 10.027,66 euro terugbetalen aan de Spaanse Sociale Zekerheid. De rechter oordeelde dat hij formeel ingeschreven bleef staan als zelfstandige, ook al werkte hij in werkelijkheid niet meer. Daardoor ontving hij maandenlang een pensioen dat hem volgens de wet niet volledig toekwam.
De man koos in 2019 voor de regeling ‘jubilación activa’, waarmee je een pensioen kunt combineren met werk als zelfstandige. Eind datzelfde jaar besloot hij echter helemaal te stoppen en volledig pensioen te ontvangen. Hij meldde dat bij de Sociale Zekerheid, maar het officiële uitschrijven bij het speciale zelfstandigenstelsel (RETA) gebeurde niet.
Omdat hij administratief nog altijd als zelfstandige geregistreerd stond, bleven er tot augustus 2020 premies afgeschreven worden. In die maand diende hij opnieuw een verzoek in, maar volgens de rechter bewees dat juist dat hij wist dat zijn zelfstandige status nog actief was.
Het argument dat hij in die periode geen enkel werk verrichtte, maakte voor de rechtbank geen verschil. Het probleem lag namelijk niet bij de werkzaamheden zelf, maar bij het ontbreken van de juiste procedure om zijn zelfstandige inschrijving te beëindigen.
De verplichting tot terugbetaling heeft betrekking op de periode van januari tot augustus 2020. Volgens de wet moet een zelfstandige die volledig wil overstappen naar pensioen niet alleen de Sociale Zekerheid informeren, maar ook officieel een beëindigingsdocument indienen, het zogenoemde model TA.0521.
De zaak laat zien hoe streng de regels rond pensioen en zelfstandigheid in Spanje zijn. Zelfs een ogenschijnlijk kleine administratieve fout kan leiden tot een forse financiële terugvordering, ook als er feitelijk geen werk is verricht.