MADRID – Vandaag is het zondag 10 november en dat betekent dat er landelijke verkiezingen zijn in Spanje, de 14e in 40 jaar tijd. Deze zondag worden door 37 miljoen Spanjaarden 208 vertegenwoordigers (senadores) in het hogerhuis en 350 vertegenwoordigers (diputados) voor het lagerhuis gekozen.
De laatste keer dat er verkiezingen waren in Spanje was op 28 april 2019 nadat de toenmalige premier Pedro Sánchez, die na een motie van wantrouwen waarna de PP naar huis werd gestuurd met de PSOE de macht overnam in Spanje. Daarna heeft de nu demissionaire premier geprobeerd een regering te vormen met o.a. Unidas-Podemos maar daar slaagde hij niet in. Op 18 september kondige Sánchez nieuwe verkiezingen aan, de vierde in vier jaar tijd wat een Europees record is.
Het gaat om de vierde nationale verkiezingen in vier jaar tijd. De laatste keer dat de Spanjaarden naar de stembussen moesten gaan was op 28 april 2019 wat gewonnen werd door de PSOE-partij wat betreft zetels en stemmen. Daarvoor waren er verkiezingen op 26 juni 2016 nadat Mariano Rajoy (PP) na de verkiezingen van 20 december 2015 geen regering kon vormen. Die twee verkiezingen werden toen gewonnen door de Partido Popular (PP) waarna dankzij o.a. de onthouding van stemmen (van de PSOE) in 2016 een regering gevormd kon worden.
Buitenlanders die in Spanje wonen maar niet de Spaanse nationaliteit hebben mogen niet meestemmen. Er zijn echter 37.000.608 Spanjaarden die hun stem wel mogen uitbrengen, 106.632 personen meer dan bij de laatste verkiezingen op 28 april 2019. 34.872.049 kiezers zijn woonachtig in Spanje en 2.128.559 Spaanse kiezers wonen in het buitenland, aldus de gegevens van het Spaanse Bureau voor de Statistieken (INE).
Van het totaal aantal kiezers dat in Spanje woont zijn er 17.997.198 vrouwen (mujeres) en 16.874.851 mannen (varones) die mogen stemmen, bijna één miljoen meer vrouwen dus. Er zijn 226.771 jongeren die voor het eerst mogen stemmen op 10N.
Overzicht verkiezingen
We beperken ons hier tot de verkiezingen die de afgelopen 40 jaar hebben plaatsgevonden na de invoering van de Spaanse Grondwet in 1978. Sindsdien zijn er in Spanje 12 verkiezingen geweest waarbij de Unión de Centro Democrático (UCD) partij 1 keer won (1979), de Partido Socialista Obrero Español (PSOE) 7 keer won (1982, 1986, 1989, 1993, 2004, 2008 en 2019) en de Partido Popular (PP) 5 keer won (1996, 2000, 2011, 2015 en 2016).
Laatste peiling
Tot nu toe laten alle verkiezingspeilingen (encuestas) zien dat de PSOE de verkiezingen wat betreft het aantal zetels in het parlement en het percentage stemmen zal gaan winnen maar de socialisten hebben niet genoeg zetels om een regering te vormen waardoor de PSOE opnieuw coalitiepartners moet zoeken.
Dat kan Unidas-Podemos worden en kleinere nationalistische partijen uit o.a. Baskenland en Catalonië maar na de vorige mislukte poging is alles onduidelijk. Er wordt ook veel gesproken en geschreven over een mogelijke coalitie met Ciudadanos maar die kans is klein aangezien deze partij in principe niets wil weten van de PSOE maar wel inmiddels heeft aangegeven zich te onthouden van stemmen als er voldaan wordt aan bepaalde voorwaarden.
Een andere mogelijkheid is een rechts blok van de PP, Ciudadanos en VOX maar op dit moment en volgens de laatste peiling zouden deze drie partijen samen ook geen meerderheid (176 van de 350 zetels) hebben.