De Spaanse vlag zoals we hem nu kennen vierde op 13 oktober de 175e verjaardag als officiële vlag van het Koninkrijk Spanje. Weliswaar bestaat de kleurencombinatie rood-geel-rood al sinds 1785 op de Spaanse vlag maar het is pas sinds 13 oktober 1843 dat de “rojigualda” de officiële vlag van Spanje is geworden. Maar wat is de oorsprong van de vlag en wat betekenen de rood-gele kleuren?
Op zaterdag 13 oktober 2018 werd er in Spanje kort stilgestaan bij het feit dat de Spaanse vlag ofwel “rojigualda” sinds 175 jaar de officiële vlag van Spanje is. Maar veel mensen weten bijvoorbeeld niet dat de rood-gele banen op de vlag meer praktisch bedoeld zijn dan symbolisch.
De eenheid van het Spaanse Koninkrijk, de organisatie van het leger en de afhankelijkheid van de Spaanse regio’s van een nationaal orgaan zorgde ervoor dat de verschillen in Spanje werden opgelost en men een vlag voor heel Spanje wilde hebben, iets wat op 13 oktober 1843 in het Gaceta de Madrid werd gepubliceerd.
Huidige vlag
De vlag van Spanje bestaat uit twee rode horizontale banen en een gele, met in de gele baan het wapen van Spanje. De gele baan is tweemaal zo hoog als ieder van de rode banen. Hierin onderscheidt Spanje zich van veel andere Europese landen die vlaggen hebben waarin alle banen een even groot oppervlak innemen.
De versie met wapen wordt als civiele vlag, staatsvlag en oorlogsvlag gebruikt en kan dus altijd als Spaanse nationale vlag dienst doen. De versie zonder wapen mag als alternatieve civiele vlag gebruikt worden.
Rojigualda
De Spaanse vlag wordt in de volksmond ook wel “rojigualda” genoemd, een woord afgeleid van “rojo” (rood) en “gualda” ofwel “amarillo” (geel).
Wapen
De symboliek van het wapen zelf is gericht op de gebieden die onder het gezag van het Spaanse koninkrijk staan. Het schild toont de wapens van vijf gebieden: Castilië, León, Aragón, Navarra en Granada. In het centrum bevindt zich het wapen van de regerende dynastie, het Huis Bourbon. Het schild, dat geplaatst is tussen de Zuilen van Hercules met het staats motto Plus Ultra, wordt gekroond door de gouden Spaanse koningskroon.
De oorsprong van het rood-geel-rood
Er zijn verschillende theorieën over de oorsprong van de rood-gele kleuren in de Spaanse vlag. De meest gangbare theorie is dat deze kleuren werden gekozen door Karel III in 1785. Karel III was koning van Spanje van 1759 tot 1788. Hij wilde een vlag die opviel tussen de witte vlaggen van andere Europese staten. De rood-gele kleuren waren een goede keuze, omdat ze ook veel werden gebruikt in de wapenschilden van verschillende Spaanse provincies.
Een andere theorie is dat de rood-gele kleuren een verwijzing zijn naar de kleuren van de Habsburgers, een machtige dynastie die in de 16e en 17e eeuw over Spanje regeerde. De Habsburgers gebruikten een vlag met een rood-gele baan.
Een derde theorie is dat de rood-gele kleuren een symbolische betekenis hebben. Rood wordt vaak geassocieerd met bloed en vuur, terwijl geel wordt geassocieerd met goud en rijkdom. Deze kleuren zouden dus een verwijzing kunnen zijn naar de geschiedenis en cultuur van Spanje.
De exacte oorsprong van de rood-gele kleuren in de Spaanse vlag is niet bekend. De meest waarschijnlijke verklaring is dat Karel III deze kleuren koos, omdat ze opvielen en een symbolische betekenis hadden.
Het gebruik van de Spaanse vlag
De Spaanse vlag mag zowel verticaal als horizontaal uitgestoken worden van openbare gebouwen, privéhuizen, commerciële panden en schepen. Ook mag ze wapperen boven pleinen en bij officiële ceremonies.
De vlag mag tussen zonsondergang en zonsopkomst niet uithangen, behalve wanneer ze behoort aan staatsorganen in Spanje en het buitenland (zoals ambassades), maar dan moet ze goed verlicht zijn.
De vlaggen moeten voldoen aan de wettelijke eisen en mogen nooit beschadigd worden.