Premier Pedro Sánchez ziet zich geconfronteerd met een zware politieke crisis nadat Santos Cerdán, de secretaris van organisatie van de PSOE, aftrad vanwege een rapport van de Guardia Civil over vermeende steekpenningen bij openbare aanbestedingen ter waarde van 620 000 euro. De zaak-Cerdán komt bovenop eerdere schandalen, waaronder die rond voormalig transportminister Ábalos en diens voormalige adviseur Koldo, wat de druk op de regering verder opvoert.
De afgetreden secretaris houdt vol dat hij onschuldig is en wil zich volledig op zijn verdediging richten. Voor premier Sánchez betekent dit een kans om strategisch te handelen: grijpt hij dit moment aan om vervroegde verkiezingen uit te schrijven, of probeert hij toch de rit uit te zitten tot de reguliere verkiezingen tussen 22 mei en 22 augustus 2027?
Op de dag dat de resultaten van het onderzoek bekend werden, bood premier Pedro Sánchez zijn excuses aan in een emotioneel statement. Hij kondigde een externe audit van de partijfinanciën aan, beloofde een ingrijpende reorganisatie van de PSOE-leiding, maar benadrukte dat vervroegde verkiezingen op dat moment geen optie zijn.
Als Sánchez toch besluit om vervroegde verkiezingen uit te schrijven, dan kan dat alleen als hij het Congres vrijwillig ontbindt. De Spaanse Grondwet schrijft voor dat er minstens een jaar moet zitten tussen twee ontbindingen, en dat termijn is verstreken sinds de vorige op 29 mei 2023. Na publicatie in het Staatsblad (BOE) begint dan een periode van 54 dagen, wat zou leiden tot verkiezingen in de tweede helft van augustus 2025.
De oppositie, met name de Partido Popular (PP), bestempelde de maatregelen van Sánchez als ontoereikend en teleurstellend en pleit voor vervroegde verkiezingen of zelfs een motie van wantrouwen, ondanks het ontbreken van voldoende steun daarvoor. PP-leider Feijóo schilderde Sánchez af als een premier die zich in een slachtofferrol plaatst en riep de sociale partners op om de samenwerking met de regering te heroverwegen.
Binnen de regeringscoalitie lopen de meningen uiteen. Sumar-leider Yolanda Díaz vindt de excuses van Sánchez onvoldoende en pleit voor een fundamentele herziening van de samenwerking met de PSOE. Tegelijkertijd eisen partijen als ERC, Junts, PNV, Podemos en EH Bildu meer openheid en duidelijke verklaringen, maar houden ze vooralsnog vast aan hun steun aan de regering.
Kortom, de komende periode belooft politiek turbulent te worden. De roep om vervroegde verkiezingen klinkt steeds luider en het lijkt steeds minder de vraag of Sánchez door wíl gaan, maar vooral of hij dat überhaupt kán – gezien de spanningen binnen de coalitie en het groeiende wantrouwen onder de Spaanse bevolking.