MADRID – Afgelopen weekend zijn volgens de organisatie 10.000 betogers in Amsterdam bijeen gekomen voor een woonprotest om de stijgende huizenprijzen, de stijgende huren in de vrije sector en het tekort aan sociale huurwoningen aan te kaarten. Maar hoe is de situatie in Spanje wat betreft de huurprijzen, vrije huursector en sociale woningen?
In sommige opzichten kan de situatie in Spanje vergeleken worden met die van Nederland. Dat geldt vooral voor het tekort aan sociale huurwoningen en de stijgende huurprijzen in de vrije sector. Een koopwoning tekort is er niet in Spanje want er staan volgens de laatste officiële telling miljoenen woningen leeg.
Volgens de laatste Censo de Población y Viviendas uit 2011 (de volgende wordt dit jaar verwacht) van het Spaanse Bureau voor de Statistiek (INE) staan er in Spanje 3,4 miljoen woningen leeg (viviendas vacías) wat een stijging was van 10,8 procent ten opzichte van de vorige Censo uit 2001. In dat jaar (2011) had Spanje 25,2 miljoen woningen waarvan 13,7 procent (3,4 miljoen) leeg stond. 21,4 procent (736.900) van de leegstaande woningen bevonden zich in gebouwen die gebouwd werden tussen 2001 en 2011 terwijl 29,7 procent van de woningen ouder was dan 50 jaar ofwel gebouwd was voor 1961. 84,9 procent van de woningen bevond zich in goede staat terwijl 520.000 van de leegstaande woningen niet geschikt waren om in te wonen.
Met 3,4 miljoen leegstaande woningen kan niet gesproken worden over een woningtekort maar er moet gekeken worden waar deze woningen te vinden zijn. Een groot deel van de leegstaande woningen, en dan met name die ouder zijn dan 50 jaar, bevindt zich in het platteland terwijl de meeste koopwoningen gezocht worden langs de Spaanse kust en bij de grotere steden. Ook op die plaatsen geldt geen woningtekort maar de prijzen schieten wel omhoog waardoor ze voor met name jongeren niet te betalen zijn. De situatie op de woningmarkt is echter nog niet zo dramatisch als in Nederland waar men meer moet bieden dan de gevraagde verkoopprijs.
Volgens de gegevens van 2011 stonden de meeste woningen leeg in Galicië, La Rioja en Murcia. In het Baskenland, Madrid regio, Navarra en Catalonië stonden de minste woningen leeg. Kijk HIER voor een overzicht van provincies met het aantal inwoners, woningen, leegstaande woningen en percentages.
Omdat de laatste cijfers uit 2011 stammen en dit jaar (2021) er een nieuwe Censo de Población y Viviendas komt die waarschijnlijk pas in 2023 gepubliceerd zal worden, moeten we het doen met de 2011-cijfers. Wat wel bekend werd gemaakt door het Ministerio de Transportes, Movilidad y Agenda Urbana was het aantal leegstaande nieuwbouwwoningen in 2019 wat er 457.109 waren, 1,77 procent van het totaal aantal woningen in Spanje.
Sociale woningen
Net zoals in Nederland is er in Spanje een gebrek aan sociale woningen en betaalbare huurwoningen. Gemeenten proberen er wel iets aan te doen maar het ontbreekt aan een nationaal plan voor sociale woningen. Wat betreft betaalbare huurwoningen heeft een onderzoek uitgewezen dat Spanje minstens één miljoen woningen nodig heeft zodat gezinnen die minder te besteden hebben een woning kunnen huren voor minder dan 40 procent van het gezamenlijke jaarinkomen.
Wat betreft de sociale woningen (viviendas de alquileres sociales) is er een gebrek in Spanje waarbij gemeenten hun uiterste best doen om aan de behoefte voor woningen voor kwetsbare gezinnen te voldoen maar waar men niet overal in slaagt. Via het Fondo Social de Viviendas (FSV) kunnen gezinnen die uit hun woning worden gezet (desahucios) als ze aan de eisen voldoen gebruik maken van de ruim 9.000 woningen die het FSV beheert. Deze woningen zijn te huur voor 150 tot 400 euro per maand en de huren mogen nooit hoger zijn dan 30 procent van de jaarlijkse inkomsten van een gezin. Lees HIER meer over sociale woningen in Spanje.
Huurwoningen
Uit een recent onderzoek van de website Pisos.com blijkt dat in 2020 men in Spanje gemiddeld 980 euro per maand aan huur uitgaf wat 51,5 procent van de gemiddelde bruto maandsalarissen was. Maar dat is een gemiddelde want het ligt er helemaal aan waar men een woning moet huren.
Zo is dat percentage op de Balearen eilanden gemiddeld 82,8 procent van het bruto maandsalaris, in de Madrid regio 69,6 procent, in Catalonië 63,5 procent, op de Canarische Eilanden 57,4 procent en in Andalusië 53 procent. Daartegenover staat Extremadura waar dit percentage 30,3 procent is en Asturië met 31,3 procent.
Ongeveer 18 procent van de inwoners van Spanje leeft in een gehuurde woning terwijl het percentage eigen woningen meer dan 75 procent is in Spanje en 6,8 procent woont in een geschonken of gratis woning.
De verhuur in de vrije sector is enorm gestegen net zoals de huren. Uit een onderzoek van Fotocasa.es blijkt dat de huurprijzen in de vrije sector de afgelopen vijf jaar met 41 procent zijn gestegen. Terwijl een gemiddelde huur in 2016 nog 592 euro was, is dat volgens Fotocasa.es in 2021 gestegen naar 835 euro. De afgelopen tien jaar is de huur met 32 procent gestegen, van 632 euro in 2011 naar 835 euro in 2021. Daarbij kijkt Fotocasa.es naar de gemidelde huur[rijs per vierkante meter en een woning van 80 vierkante meter. In 2016 was dat 7,40 euro/m2 en in 2021 is dat 10,44 euro/m2. Bekijk HIER alle cijfers per steden en provincies.