Volgens meteorologen is de Middellandse Zee momenteel een “tikkende tijdbom”. De combinatie van uitzonderlijk warm zeewater en onstabiele luchtlagen maakt dat één kleine weersverandering kan leiden tot hevige regen, stormen en zelfs overstromingen. Vooral de Spaanse oostkust en de Balearen lopen daarbij groot risico.
Door de aanhoudende warmte is het water van de Middellandse Zee gemiddeld tot wel twee graden warmer dan normaal. Dat zorgt voor een enorme hoeveelheid vocht in de atmosfeer, die bij contact met koude luchtmassa’s explosief kan reageren. Wanneer een koude depressie, ook wel een DANA genoemd, boven de regio verschijnt, kan dit het startsein zijn voor stortbuien en onweer van grote intensiteit.
Deze zogeheten DANA’s (Depresión Aislada en Niveles Altos) ontstaan wanneer koude lucht op hoogte wordt afgesneden van de polaire stroming. Zodra zo’n koude bel boven de warme zee terechtkomt, ontstaan krachtige stijgstromen die zware regen veroorzaken. Omdat deze systemen zich vaak langzaam verplaatsen, blijft de regen urenlang boven hetzelfde gebied hangen, met kans op lokale overstromingen.
De kustregio’s van Valencia, Murcia, Catalonië en de Balearen zijn het kwetsbaarst. Daar kan het reliëf de opstijgende vochtige lucht extra versterken, wat de buien nog heviger maakt. In sommige gevallen kan er in één dag evenveel regen vallen als normaal in een hele maand.
Experts benadrukken dat dit verschijnsel steeds vaker voorkomt door klimaatverandering. De stijgende zeetemperaturen verlengen de periode waarin zware buien mogelijk zijn, zelfs tot ver in de herfst. De Middellandse Zee gedraagt zich daardoor steeds vaker als een subtropische bron van energie — klaar om te ontploffen zodra de atmosfeer instabiel wordt.
De Spaanse meteorologische dienst AEMET houdt de situatie nauwlettend in de gaten en waarschuwt voor mogelijke DANA-activiteit in de komende weken. Voor de oostkust en eilanden blijven waarschuwingen voor hevige regen en onweer voorlopig van kracht.