PALMA – Op De Balearen eilanden wordt al maanden gesproken over een mogelijk verbod op de verkoop van woningen aan niet-ingezeten buitenlanders. Dit zou erop gericht zijn om de prijzen van woningen op de eilanden te stabiliseren en te voorkomen dat buitenlanders het vastgoed opkopen en verhuren als toeristenverblijf. Het verbod zou alleen van toepassing zijn op nieuwe verkooptransacties en zou niet van invloed zijn op bestaande eigendommen. Maar de centrale regering heeft dat idee verwezen en aangegeven dat een soortgelijke maatregel binnen de Europese Unie discriminerend is.
De regionale overheid van de Balearen eilanden wist al langer dat een verbod op de verkoop van woningen aan niet-ingezeten buitenlanders juridisch waarschijnlijk niet haalbaar zou zijn. Daarnaast verwachtte de regionale overheid ook dat dit in strijd zou zijn met de EU-regels want EU-inwoners hebben het recht om een woning te kopen in een ander EU-land.
Dat is ook de reden waarom de centrale overheid aan de regionale overheid van de Balearen heeft laten weten dat een soortgelijk verbod in strijd is met Artikel 63 van het EU-werkingsverdrag waarin staat ‘dat alle beperkingen van het kapitaalverkeer en het betalingsverkeer tussen de lidstaten en tussen lidstaten en derde landen verboden zijn’. Dat houdt ook in dat Europese Burgers het recht hebben om een tweede huis te kopen in een ander EU-land.
Er zijn enkele landen zoals Malta, de Aland-eilanden (Finland), Denemarken en Kroatië die wel een uitzondering hebben maar die waren al opgenomen in het primaire recht van de EU. De Balearen willen een soortgelijke uitzonderingspositite hebben, maar de regering zegt dat dit alleen mogelijk zou zijn als er sprake is van gevaar voor de openbare orde of openbare veiligheid. Mocht dat zo zijn dan moeten de uitzonderingen noodzakelijk, evenredig en niet-discriminerend zijn.
De regionale overheid van de Balearen heeft in december 2022 een onderzoekscommissie ingesteld om te onderzoeken of het mogelijk is om een verbod in te stellen op de aankoop van woningen voor personen die minder dan vijf jaar op de eilanden hebben gewoond. Dit komt voort uit de toenemende vastgoedprijzen in de regio.
Volgens woningportaal Idealista was de prijs per vierkante meter eind vorig jaar (2022) 3706 euro/m², een stijging van 10,5% vergeleken met het voorgaande jaar. Hierdoor werd de Balearen de duurste plaats in Spanje om vastgoed te kopen, zelfs duurder dan de Spaanse hoofdstad Madrid met 3122 euro/m² en Catalonië met 2333 euro/m2.
Mogelijk verbod
Er wordt overwogen of er een verbod zal komen voor buitenlanders om vastgoed te kopen op de Balearen eilanden Mallorca, Menorca, Ibiza en Formentera. De coalitie van PSOE, Podemos en Més heeft Canada als voorbeeld genomen, waar op 1 januari een tweejarig verbod op de verkoop van woningen aan niet-ingezetene buitenlanders van kracht is geworden, na een stijging van de huizenprijzen met 44% in minder dan twee jaar.
In de EU-landen Denemarken en Malta geldt een verplichte verblijfsduur van een minimum aantal jaren om een woning te kunnen kopen. Ook buiten de EU hebben Australië en Nieuw-Zeeland beperkingen opgelegd aan de verkoop van een woning aan niet-ingezetene buitenlanders.