BARCELONA – Het Europees Parlement heeft woensdag gevraagd de banden tussen de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging en de Russische inlichtingendienst te onderzoeken. Dit verzoek heeft alles te maken met informatie gepubliceerd door de Amerikaanse krant ‘The New York Times‘. De Europarlementariërs van de PP, PSOE, Ciudadanos en Vox hebben zich uitgesproken voor een onderzoek terwijl de vertegenwoordigers van Junts, ERC, PNV en Unidas-Podemos zich uitspraken tegen een Europees onderzoek.
“De recente onthullingen over nauwe en regelmatige contacten tussen Russische functionarissen, waaronder leden van de veiligheidsdienst, en vertegenwoordigers van een groep Catalaanse separatisten in Spanje vereisen een diepgaand onderzoek”, meldt de tekst die de goedkeuring heeft gekregen van 462 Europarlementariërs.
Catalaanse separatisten zochten hulp bij Rusland toen ze worstelden om te breken met Spanje, zo meldt The New York Times recent in een artikel verwijzend naar informatie van inlichtingendiensten. Josep Lluis Alay, een adviseur van de zelfverbannen voormalige Catalaanse regiopremier Carles Puigdemont, reisde in 2019 minstens twee keer naar Moskou om huidige Russische functionarissen en voormalige inlichtingenofficieren te ontmoeten in een poging steun te krijgen, aldus de Amerikaanse krant op 3 september.
Alay’s reizen werden minder dan twee jaar nadat de regioregering van Puigdemont in oktober 2017 een onafhankelijkheidsreferendum hield uitgevoerd. Dat referendum werd met overweldigende steun aangenomen nadat anti-separatistische kiezers het illegale referendum grotendeels boycotten door niet te stemmen waardoor praktisch alleen voorstanders stemden. De Spaanse autoriteiten verklaarden het referendum onwettig en zetten diverse politieke leiders gevangen die niet, zoals Puigdemont, naar het buitenland vluchtten. Ook de Europese Unie verklaarde het referendum onwettig.
Alay en Puigdemont bevestigden de reizen naar Moskou, die nooit eerder zijn gemeld, maar benadrukten dat ze deel uitmaakten van de reguliere hulpverlening aan buitenlandse functionarissen en journalisten. De bevinding van The New York Times suggereerde dat er meer aan de hand was met de bezoeken aan Moskou.
Alay vertelde de krant dat elke suggestie dat hij Russische hulp zocht, “een fantasie verhaal was dat door de centrale overheid in Madrid is gecreëerd”. Er zijn geen aanklachten ingediend tegen de separatisten met betrekking tot hun bijeenkomsten in Moskou.
Westerse landen hebben de Russische president Vladimir Poetin ervan beschuldigd ontwrichting in het Westen te zaaien door verdeeldheid zaaiende politieke bewegingen te steunen en steun aan de Catalaanse separatisten zou in die strategie passen, aldus de Amerikaanse krant. Er is echter geen bewijs dat het Kremlin hulp heeft geboden aan de Catalaanse separatisten, aldus The New York Times.
De krant wees erop dat Tsunami Democràtic, een geheimzinnige Catalaanse protestgroep die de operaties bij de luchthaven van Barcelona verstoorde en in 2019 een belangrijke snelweg tussen Spanje en Frankrijk afsloot, kort na de reis van Alay naar Moskou opkwam. Alay zou een sleutelrol hebben gespeeld bij de totstandkoming van Tsunami Democràtic, een bewering die Alay zelf verwerpt.
Alay ontkende ook berichten van inlichtingendiensten dat hij slechts drie dagen nadat de grootschalige protesten begonnen in Barcelona de onafhankelijkheidsbeweging van de regio besprak tijdens een ontmoeting met twee Russen dicht bij Poetin. Hij bevestigde een ontmoeting in Barcelona met de twee functionarissen, waaronder een kolonel van de Russische Federale Beschermingsdienst, maar zei dat het alleen was om hen “beleefd” te begroeten op verzoek van zijn Russische kennis Aleksandr Dmitrenko.
Inlichtingenrapporten beweren dat Dmitrenko, een Russische zakenman die getrouwd is met een Catalaanse vrouw, Alay had geholpen bij het zoeken naar financiële en technische bijstand in Moskou voor de oprichting van bank-, telecommunicatie- en energiesectoren los van Spanje.
De 33-jarige Dmitrenko zocht het Spaanse staatsburgerschap, maar werd afgewezen vanwege zijn Russische contacten, volgens een besluit van het Spaanse ministerie van Justitie, aldus The New York Times. De beslissing zei dat Dmitrenko “missies ontvangt” van de Russische inlichtingendienst en ook “andere banen vervuld” voor leiders van de Russische georganiseerde misdaad.